suski

suski
7.11.2014
7.11.2014
Ostatnio przejeżdżałem przez powiat suski. Myślałem, że miastem powiatowym jest miasto Susz. Zdziwiłem się, że chodziło o Suchą Beskidzką. Zdaję sobie sprawę, że pewnie moja intuicja językowa mnie zawiodła, bo ktoś z językoznawców musiał pozytywnie zaopiniować taką nazwę powiatu. Moja pytania:
1. Czy nie lepiej brzmiałby np. powiat suchecki? Czy wersja taka mija się z zasadami odmiany nazw miast?
2. Jak brzmiałaby nazwa powiatu utworzona od miasta Susz?
Pozdrawiam serdecznie
T. Kowalik
Ad 1. Chodzi tu o słowotwórstwo, nie o odmianę. Przymiotniki od nazw miast tworzy się, dodając przyrostek -ski do podstawy słowotwórczej, a na ogół jest to proste (radomski, wrocławski itd.). Niekiedy jednak tworzą się trudne do wymówienia zbitki spółgłoskowe, które ulegają uproszczeniu, stąd takie przymiotniki, jak np. gdański, suwalski.
Od nazwy Sucha, a mamy co najmniej kilkanaście miejscowości o tej nazwie, można by tworzyć inne przymiotniki, nie jet to jednak potrzebne. Przymiotnik suski jest znany od wielu wieków, stoi za nim tradycja i utrwalony zwyczaj językowy (w dokumentach z końca XVI w. jest wzmianka o Kasprze Suskim z Suchej, a więc przymiotnik musi być jeszcze starszy, zwłaszcza że ta miejscowość nad Skawą istniała prawdopodobnie już w XIII w.). Zastępowanie utrwalonego przymiotnika innymi wymagałoby sporo wysiłku, a potencjalne formy suchecki czy suchowski wcale nie będą lepsze, bo powstaną wątpliwości co do nazwy miejscowości (Suchety? Suchów?). Wreszcie trzeba powiedzieć, że przymiotnik suski wcale nie jest osobliwy, skoro są też czeski, włoski, wałbrzyski.
Ad 2. Nie trzeba tu tworzyć form hipotetycznych, bo powiat suski (od Susz) istniał w latach 1945–58.
Jan Grzenia
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego