świeccy chrześcijanie

świeccy chrześcijanie
29.03.2010
29.03.2010
Szanowni Państwo,
pracuję nad tłumaczeniem z języka norweskiego. Jakim polskim wyrażeniem oddać światopogląd (a raczej jego przedstawicieli), dominujący w norweskim społeczeństwie, wyrażający się – upraszczam – poszanowaniem wartości religijnych, ale bez wiary w Boga? Tłumacz proponuje określenia: laiccy chrześcijanie (co uważam za pojęcia wykluczające się) lub humanoetycy. Co Państwo sądzą o tych propozycjach? A może jest lepsze rozwiązanie? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Anna
Problem, o którym mowa w pytaniu, związany jest nie tylko ze znaczeniem, ale i odniesieniem norweskiego słowa lekmannskristne. Nazwa doktryny, której zwolennikami są lekmannskristne, to lekmannskristendom, co jest złożeniem od wyrażeń lekmann ‘świecki (człowiek)’ i kristendom ‘chrześcijaństwo’. Dosłownie zatem tę formację należy rozumieć jako ‘świeckie chrześcijaństwo’ czy ‘chrześcijaństwo świeckich’.
Od czasów reformacji Norwegia jest krajem protestanckim o proweniencji luterańskiej. Na przełomie XVII i XVIII w. w protestantyzmie rozpoczął się ruch odnowy religijnej, zwany pietyzmem. Stanowił on reakcję na skostnienie teologii i pobożności ewangelickiej, jakie obserwowano w ortodoksji luterańskiej. Pod koniec XVIII w. Hans Nielsen Hauge, norweski cieśla wychowany w duchu pietyzmu, doznał objawienia, po którym rozpoczął podróże kaznodziejskie po Norwegii i Danii; w swoich kazaniach wzywał m.in. świeckich do aktywności religijnej. Wywołany przez niego ruch, zwany haugianizmem, mimo zaprzestania działalności kaznodziejskiej przez jego twórcę, rozszerzał się. W XIX wieku, gdy inspirowani przez Haugego świeccy kaznodzieje bez święceń i przygotowania kapłańskiego zaczęli nauczać na podstawie Biblii, nie posiadając zezwolenia oficjalnych kół religijnych, Norwegię ogarnęło odrodzenie religijne. Od tego mniej więcej okresu Kościół Norweski, w odróżnieniu od Kościołów Danii i Szwecji, zaczął być kojarzony z pietyzmem i silnym ruchem świeckim, owym chrześcijaństwem świeckich. Luteranizm norweski miał także i inne oblicza, które również w mniejszym bądź większym stopniu były związane z aktywizacją świeckich. Ich przedstawicielami byli grundtvigianie (od nazwiska Frederika Severina Grundtviga) oraz johnsonowcy (od Gisle Johnsona).
Proponuję, aby w tłumaczeniu posłużyć się bądź terminem świeccy chrześcijanie, zaopatrzonym, jeżeli to możliwe, w odpowiedni komentarz, bądź haugianici, co być może okaże się uproszczeniem, ale naprowadzi dociekliwego czytelnika na właściwe tory.
Piotr Sobotka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego