szafęś i jeżam
Wiem, że w języku polskim w pewnych formach czasownikowych występuje aglutynacja. Czyli poprawne jest zarówno zdanie „Szafę umyłeś?”, jak i „Szafęś umył?”, czy „Jeża wygoniłem” i „Jeżam wygonił”… Niestety, mój znajomy uważa, że nie mam racji. Jak jest faktycznie?
Pozdrawiam.
10.10.2003
10.10.2003
Witam!Wiem, że w języku polskim w pewnych formach czasownikowych występuje aglutynacja. Czyli poprawne jest zarówno zdanie „Szafę umyłeś?”, jak i „Szafęś umył?”, czy „Jeża wygoniłem” i „Jeżam wygonił”… Niestety, mój znajomy uważa, że nie mam racji. Jak jest faktycznie?
Pozdrawiam.
Zjawisko ruchomości końcówek -(e)m, -(e)ś, -(e)śmy i -(e)ście dotyczy głównie połączeń z niektórymi spójnikami, zaimkami, przysłówkami i partykułami. Stosunkowo często więc możemy napotkać, zwłaszcza w mowie, takie słowa jak żebym, jeszcześ, myśmy, kiedyście. W połączeniach z rzeczownikami końcówki czasownikowe rzadko zmieniają miejsce, toteż przytoczone przez Pana przykłady są nietypowe i dlatego mogą budzić zastrzeżenia Pana znajomego. Nie mogę żadnemu z Panów bezwarunkowo przyznać racji: teoretycznie może być po polsku i szafęś, i jeżam, i nawet liścieście (grabili). W praktyce jednak, zwłaszcza w piśmie, takich konstrukcji unikamy. Chyba że naszym celem jest zabawa językiem, co – przyznaję – jest jedną z milszych rzeczy na świecie.
Mirosław Bańko
