top modelka

top modelka
24.10.2001
24.10.2001
Jak Państwo oceniacie top modelkę, czyli modelkę, która jest na topie? Pisze się o niej wiele – więc czy łączyć top z modelką, czy pisać oba wyrazy oddzielnie? A jeszcze chętniej pozbyłabym się jej – proszę o propozycje.
Urszula
Słowo top modelka ma niepolską budowę – po polsku nieodmienna przydawka powinna iść po określanym rzeczowniku (np. spódniczka mini) albo też powinna stać się przedrostkiem (np. minispódniczka). Nowsze zapożyczenia wprowadziły tu pewien zamęt, np. piszemy sex-shop, rzadziej sex shop, jeszcze rzadziej sexshop. Piszemy zwykle top modelka, dużo rzadziej top-modelka lub topmodelka. Ponieważ chodzi o słowo z dziedziny mody, a nie np. moralności, sądzimy, że można zapisywać je zgodnie z modą (czytaj: przeważającym zwyczajem językowym), czyli rozdzielnie. W takiej postaci nazwa ta została już wprowadzona do jednego z PWN-owskich słowników, który ukaże się w 2002 roku.
Pytanie, jak nazwać po polsku top modelkę, kierujemy do naszych czytelników. Zgłaszajcie Państwo swoje propozycje – najlepsze opublikujemy.
PS. W rok po opublikowaniu tej odpowiedzi dwoje językoznawców z Krakowa odniosło się do niej krytycznie (zob. Poradnik Językowy, nr 1, 2003). Twierdzą oni, powołując się na analogiczne przykłady, że top modelka powinno się pisać łącznie. Zapewne mają rację, jeśli rzecz rozpatrywać z punktu widzenia regularności w systemie języka. Jeśli natomiast brać pod uwagę zwyczaj językowy, to trzeba podkreślić, że nadal (w połowie roku 2003) daje on pierwszeństwo pisowni rozdzielnej. Jej przewaga stopniowo maleje, tzn. top modelka, w miarę upowszechniania się w polszczyźnie, z wolna staje się topmodelką. Możliwe, że ta druga forma ostatecznie zwycięży.
Czy przewidując taką ewolucję, można było od początku doradzać pisownię łączną? Owszem, ale byłoby to w naszym pojęciu działanie arbitralne i fałszujące obraz języka. Zamiast wybiegać myślami naprzód wolimy kierować się tym, co aktualnie znajdujemy w tekstach. Zamiast rozprawiać o tym, jak czyimś zdaniem powinno się mówić lub pisać po polsku, wolimy informować, jak rzeczywiście się mówi lub pisze.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego