ugadnąć

ugadnąć

11.07.2024
11.07.2024

Szanowni Państwo, od kilku, może nawet kilkunastu lat, modne stało się mówienie — przynajmniej przez niektórych Polaków — że ktoś czegoś nie ugadnie w znaczeniu, że ktoś czegoś nie zgadnie, nie przewidzi. W związku z tym mam pytanie, czy słowo ugadnąć można zaakceptować i uznać je za poprawne?

Szanowny Panie,

czasownik dokonany ugadnąć istniał w dawnej polszczyźnie. Oznaczał tyle co: ‘zgadnąć, odgadnąć coś; domyślić się czegoś’, a w wypadku przyszłości (por. ugadnąć przyszłość) był synonimem czasownika przewidzieć. Wyraz ten był notowany jeszcze w Słowniku języka polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego, choć był w artykule hasłowym opatrzony kwalifikatorem dawny. Wyraz ten nie należy do zasobu leksykalnego współczesnej polszczyzny. Jeśli ktoś chciałby jednak posłużyć się takim archaizmem obecnie, to – gdy będzie to uzasadnione funkcjonalnie – nie uznamy tego za błąd. Należy być tu jednak bardzo ostrożnym, ponieważ dla wielu rodzimych użytkowników języka wyraz ten może być albo w ogóle niezrozumiały, albo – co gorsza – może być opacznie rozumiany i mylony np. z potocznymi formami: ugadać – ugadywać w znaczeniu ‘zjednać/ zjednywać, pozyskać/ pozyskiwać sobie kogoś, skłonić/ skłaniać kogoś do czegoś namową’.

Łączę pozdrowienia

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego