upomnieć się – upominać się
Dzień dobry,
mam pytanie o „upominanie się”. Czy można upomnieć się tylko o coś („upominam się o zwrot pieniędzy”), czy też można upomnieć się DO kogoś lub W jakiejś instytucji („upominam się w Urzędzie Skarbowym o decyzję”, „upominam się do ZUS o zasiłek”)?
Pozdrawiam!
Czasowniki upomnieć się – upominać się w znaczeniu ‘poprosić/prosić kogoś o coś, co się komuś należy’ mają dwojaki schemat składniowy, por.
- upomnieć się – upominać się + o CO, np. o należność (o wypłatę należności), o pieniądze (o zwrot pieniędzy);
- upomnieć się – upominać się + żeby ZDANIE, np. żeby wypłacono należność, żeby zwrócono pieniądze.
Nazwa instytucji, w której upominamy się o należną nam rzecz, może w wypowiedzeniu stanowić okolicznik miejsca (związany z czasownikiem związkiem przynależności) lub – w wypowiedzeniu złożonym podrzędnie – podmiot członu podrzędnego, por.
- Upominam się o decyzję w urzędzie skarbowym albo Upominam się, żeby urząd skarbowy wydał decyzję.
- Upomniałem się o zasiłek w ZUS-ie albo Upomniałem się, żeby ZUS przyznał zasiłek.