urodziny
Dzień dobry. Mam pytanie, czy słowo urodziny ma coś wspólnego etymologicznie z byciem, przebywaniem u rodziny?
Wyraz urodziny jest wzorowany na rzeczowniku imieniny od przedrostkowego czasownika urodzić (się), który został zapożyczony do języka polskiego z prasłowiańszczyzny, por. psł. *uroditi ‘rodzić; wydać plon (obfity)’. Ten z kolei powstał z prasłowiańskiej formy *roditi, *roďǫ (w zn. ‘wydawać na świat potomstwo, dawać płody, owocować’) przez dodanie przedrostka u-, który niesie ogólny sens doprowadzenia danej czynności do skutku, wyczerpania możliwości dalszej realizacji (por. prefiks u- w czasownikach typu: ugotować, ukończyć, umyć, upiec).
Omawiany tu rzeczownik NIE NALEŻY zatem do kategorii wyrazów pochodnych mających za podstawę słowotwórczą połączenie przyimka u z rzeczownikiem w dopełniaczu, jak w wypadku derywatów typu ubocze (← u boku) czy ustronie (← u strony).