usłyszeć zarzuty

usłyszeć zarzuty
14.10.2013
14.10.2013
Ponieważ w mediach natrętnie pojawia się zwrot usłyszeć zarzuty (o przestępstwo), zastanawiam się, czy jest on w 100% poprawny. W końcu nie wiadomo, czy skazany na pewno zarzuty usłyszy bądź usłyszał (to bowiem zależy od stanu jego narządu słuchu, koncentracji uwagi itp.), natomiast można powiedzieć, że zarzuty zostaną czy zostały mu postawione, wysunięte, wytoczone itp. Czy rozumuję słusznie i czy moja troska o zwiększoną różnorodność frazeologiczną nie jest przejawem puryzmu?
Ponieważ tak uprzejmie wystawia się Pan na sztych, więc pozwolę sobie równie uprzejmie powiedzieć: owszem, zdradza Pan objawy puryzmu, ale nie jest to jeszcze stan beznadziejny. Mam nadzieję, że uda mi się Pana troskę skierować na inne tory.
Proszę bowiem zauważyć, że problem nie dotyczy tylko skazanych, por. „Uczniowie usłyszeli fragmenty Konstytucji oraz wiersze poświęcone temu zagadnieniu” lub „Widzowie ujrzeli skoczka w wizytowym garniturze, pod krawatem” (cytaty za NKJP). Jak widać, akty percepcji przypisujemy różnym osobom nieco na wyrost: nie wiemy na pewno, czy bodźce słuchowe, wzrokowe lub inne do nich dotarły, ale mamy prawo zakładać, że tak.
W ogóle w naszym działaniu językowym jest mnóstwo sądów wygłaszanych bez należytego rozpoznania faktów. Przypuśćmy, że przyjechał Pan z pracy samochodem i zaparkował go przed domem. „Gdzie samochód?” – pyta Pana syn, który chciałby nim pojechać z dziewczyną do kina. „Przed domem, tam, gdzie zawsze” – mówi Pan beztrosko, nie zadawszy sobie trudu, by sprawdzić, czy przypadkiem nie został właśnie skradziony albo wywieziony przez policję na podmiejski parking (w wyniku podejrzenia, że jest nieprawidłowo zaparkowany), albo skonfiskowany przez komornika (przez pomyłkę), albo… Prawdziwa troska o język wymaga od jego niezłomnych obrońców, aby w takiej sytuacji najpierw podjęli działania mające na celu ustalenie prawdy. Czyż nie tak?
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego