vanderwaalsowski
Tworząc przymiotniki od nazwisk obcojęzycznych, człon pochodzący od nazwiska zapisuje się tak, by polskimi głoskami móc odzwierciedlić oryginalną wymowę, albo zachowuje się oryginalną pisownię. Pierwszy sposób stosuje się szczególnie w przypadku nazwisk złożonych z wielu słów. Mamy zatem „bajkę lafontenowską”, ale już „ciecz niutonowską/newtonowską”. Jak zatem utworzyć przymiotnik od nazwiska van der Waals? Czy w myśl niderlandzkiej fonetyki powinniśmy mówić o oddziaływaniach fanderwaalsowskich?
Na początek uwaga natury ogólnej: polszczenie pisowni podstawy słowotwórczej bądź pozostawianie jej w oryginalnej formie zależy przede wszystkim od czasu utworzenia danego przymiotnika i częstości jego użycia. Im wcześniej powstał dany przymiotnik i im częściej się go używa, tym częściej dochodzi do spolszczenia pisowni. Przymiotnik od nazwiska La Fontaine ma oboczny kształt pisowniowy: lafontaine’owski albo lafontenowski. Z kolei WSO notuje tylko jedną formę przymiotnikową od nazwiska Newton – newtonowski. Zazwyczaj przymiotników utworzonych od nazwisk postaci historycznych żyjących w XX i XXI stuleciu nie spolszcza się.
Odmienne zagadnienie to to, od jakich składników nazwy własnej osobowej tworzone są przymiotniki. Otóż najczęściej przymiotniki tworzone są od zasadniczego członu nazwiska, tzn. w skład przymiotnika nie wchodzą poprzedzające nazwisko przyimki i/lub rodzajniki, które są zapisywane małymi literami, por. np. lafontaine’owski (nie: *delafontaine’owski), goghowski (nie: *vangoghowski), beethovenowski (nie: *vanbeethovenowski). Oczywiście zdarzają się od tej reguły wyjątki, por. np. (Ferdinand) de Saussure → desaussure’owski. Podobnie jest w wypadku przymiotnika utworzonego od nazwy własnej (Johannes Diderik) van der Waals. Jak pokazuje szyba kwerenda internetowa, przymiotnik tworzony jest od nazwiska poprzedzonego połączeniem przyimka van i rodzajnika der. Tego rodzaju elementy nie są współcześnie poddawane adaptacji na poziomie pisowni. A zatem poprawna forma omawianego tu przymiotnika to: vanderwaalsowski, por.
Oddziaływania subtelne (vanderwaalsowskie).
Oddziaływania te mają vanderwaalsowski charakter.