w dacie

w dacie
8.06.2007
8.06.2007
Dzień dobry,
prześladuje mnie wyrażenie w dacie. Czy to jest moja obsesja, czy jednak można wymienić to wyrażenie na być może lepsze? Czy można zastąpić je słowem według, w momencie lub jakimś innym? A w przykładzie: „Optymizm i pesymizm różnią się jedynie w dacie końca świata” czy nie można zastąpić go słowem datą?
Z góry dziękuję
AB
Zaintrygowany Pana pytaniem, zacząłem szukać przykładów z ciągiem w dacie w Korpusie Języka Polskiego PWN i znalazłem m.in. następujący: „Pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy w dacie rozwiązania stosunku pracy”. Poprawnie byłoby: z dniem lub z datą. Co gorsza, znalazłem też kilka przykładów, których nie umiem poprawić, bo ich nie rozumiem, a chyba powinienem, skoro występują m.in. w regulaminie pewnego funduszu powierniczego. Skutkiem nadużywania wyrażenia w dacie – nb. przypominającego swoją budową od dawna krytykowane w temacie – mogą być niejasności i późniejsze spory prawne.
Ciekawe, że przykład zacytowany przez Pana to aforyzm Leca – autora, którego zwykliśmy raczej szanować za mistrzowskie użycie słowa niż ganić za niezrozumiały bełkot. O dwóch rzeczach, zjawiskach lub osobach mówimy najczęściej, że różnią się czymś, pod jakimś względem lub pod względem czegoś. Można powiedzieć też, że różnią się w jakimś zakresie lub że różnią się w czymś, np. „Co ciekawe, najbardziej różnią się w poglądach na ten temat mężczyźni i kobiety z wyższym wykształceniem” (Wysokie Obcasy). Ostatni przykład jest bliski konstrukcji użytej przez Leca. Zgadzam się jednak z Panem, że sformułowanie „różnią się jedynie datą końca świata” byłoby jaśniejsze.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego