wolta czy półwolta?

wolta czy półwolta?
2.12.2009
2.12.2009
Pytanie dotyczy słowa wolta. Często używa się go w wyrażeniu zrobił woltę, co ma oznaczać zmianę poglądów o 180 stopni. W jeździectwie wolta oznacza wyjechanie ze ściany czworoboku, przejechanie okręgu, powrót z okręgu na ścianę w tym samym miejscu, z którego się wyjechało i kontynuacja jazdy w tym samym kierunku. Można zrobić półwoltę – półokrąg ze zmianą kierunku. Czy nie powinno się używać słowa półwolta, chcąc powiedzieć o zmianie?
Pozdrawiam
Kiedy się rzecz ocenia z perspektywy dzisiejszego słownictwa hippicznego, to półwolta może się wydawać logiczniejsza. Z oceną trzeba się jednak wstrzymać do sprawdzenia, czy wolta w znaczeniu przenośnym rzeczywiście wywodzi się z hippiki, a nie np. z szermierki. Linde wolty nie zanotował, w słowniku wileńskim jest ona obecna tylko w znaczeniu karcianym, niewątpliwie wtórnym (jako zręczne przełożenie karty z wierzchu talii pod spód). Przypuszczam, że przenośne znaczenie wolty ukształtowało się, zanim pojawiły się w polszczyźnie półwolty. Słownik etymologiczny A. Bańkowskiego nie doszedł jednak do litery W, nie osiągnął jej też Słownik polszczyzny XVI wieku, a Słownik polszczyzny XVII i pierwszej połowy XVIII wieku jest w ogóle w powijakach. Na sprawdzenie, kiedy pojawiła się wolta w polszczyźnie, trzeba więc jeszcze długo czekać – chyba że ma Pan ochotę sprawdzić w kartotekach ww. słowników, czy jest w nich wolta i w jakim znaczeniu.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego