wszystek
Dzień dobry.
Czy w tym zdaniu „Zatem nie ma żadnej nadziei i żyje pan z myślą, że umrze pan wszystek" słowo wszystek zostało poprawnie użyte?
Zaimek przymiotny wszystek oznacza m.in. ‘taki, który obejmuje cały obiekt’. Stanowi synonim przymiotnika cały, por. np. wszystek lud, świat; wszystka krew, woda, ziemia; młodzież; wszystkie siły.
W przywołanym w pytaniu wypowiedzeniu mamy do czynienia z trawestacją słów non omnis moriar pochodzących z Pieśni III Horacego. Słowa te stały się sentencją i na polski są tłumaczone zazwyczaj jako: nie wszystek umrę (= ‘nie cały umrę’).