wyzwalacz

wyzwalacz

14.06.2023
14.06.2023

Jak po polsku nazwać czynnik inicjujący uśpioną chorobę lub wywołujący daną reakcję? Czasem spotykam w tym kontekście angielski trigger (por. https://goldenowls.pl/co-oznacza-trigger-po-polsku/), ale szukam rodzimego odpowiednika. Dziękuję!

D.

Pojęciem o najszerszym zakresie znaczeniowym, które występuje zarówno w języku ogólnym, jak i w niektórych obszarach nauki i wiedzy, jest tu wyraz wyzwalacz, por. np.

  • Bodźcami odpowiedzialnymi za reakcję ASMR są wyzwalacze wizualne, zapachowe, głosowe oraz dotykowe.
  • Jedną z najważniejszych umiejętności, jakimi powinien posługiwać się alkoholik, chcący zachować trzeźwość, jest unikanie tzw. wyzwalaczy. Mianem tym określa się wszelkie czynniki, których obecność może powodować zwiększenie chęci uzależnionego do sięgnięcia po alkohol etylowy.
  • Każdy z nas ma również unikalny wyzwalacz, który jest odpowiedzialny za manifestację gniewu i złości.
  • Kreatyna – wyzwalacz energii.
  • Najczęstsze wyzwalacze migreny.
  • PCOS jako choroba autoimmunizacyjna czy jako wyzwalacz choroby autoimmunizacyjnej?
  • Wyzwalacz szczęścia pokaże ci, jak w dziesięciu prostych krokach uczynić z twojego dziecka optymistę.
  • Zbieżna jest sezonowość równoczesnego nasilenia tych infekcji i przypadków ostrej pokrzywki. Wyzwalaczami reakcji pokrzywkowych mogą być również streptokoki.

Rzeczownik wyzwalacz jest de facto polskim ekwiwalentem anglicyzmu trigger. Jednak określenie terminologiczne trigger jest stosowane w polszczyźnie przede wszystkim w psychologii na określenie ‘sytuacji uruchamiającej silną, niekontrolowaną reakcję emocjonalną’. Ponadto – głównie w psychologii oraz fizjologii – funkcjonuje pojęcie stresora, czyli ‘wewnętrznego lub zewnętrznego zdarzenia lub bodźca, który wywołuje stres psychiczny lub fizjologiczny’.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego