za pomocą której, na podstawie którego itp.
Mam pytanie dotyczące wyrażeń przyimkowych tworzonych z zaimkiem który. Otóż SPP zabrania przestawiać ich szyku, wyjąwszy takie wyrażenia, jak: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy to naprawdę są wszystkie możliwe przypadki? Co np. z wyrażeniem w ciągu którego? Czy należy pisać np. „Żyjemy w okresie, w którego ciągu (…)”?! Albo – zgodnie z SPP – możemy pisać „Nowelizacja, na mocy której (…)”, ale nie wolno już „Nowelizacja, mocą której (…)”?
9.04.2009
9.04.2009
Witam Państwa!Mam pytanie dotyczące wyrażeń przyimkowych tworzonych z zaimkiem który. Otóż SPP zabrania przestawiać ich szyku, wyjąwszy takie wyrażenia, jak: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy to naprawdę są wszystkie możliwe przypadki? Co np. z wyrażeniem w ciągu którego? Czy należy pisać np. „Żyjemy w okresie, w którego ciągu (…)”?! Albo – zgodnie z SPP – możemy pisać „Nowelizacja, na mocy której (…)”, ale nie wolno już „Nowelizacja, mocą której (…)”?
Wyrażenia wymienione w SPP są przykładowe, nie tworzą więc wyczerpującej listy. Sformułowanie „w okresie, w ciągu którego…” wydaje mi się akceptowalne, chociaż oceniam je jako niezręczne. Wcale nie lepsze byłoby w szyku: „w okresie, w którego ciągu…”. Sądzę, że najlepiej byłoby powiedzieć: „żyjemy w okresie, w którym…”.
Drugie Pana pytanie dotyczy trochę innej sprawy. Coś może nastąpić na mocy czegoś lub mocą czegoś, ale ta druga konstrukcja jest rzadsza. Oto przykład jej użycia: „Czy wolno będzie uczyć o Platonie? A puszczać uczniom na lekcji utwory Czajkowskiego? – nauczyciele mają wątpliwości, po tym, jak ministerstwo edukacji zapowiedziało ustawę o zakazie propagowania homoseksualizmu. Zakaz ma zostać wprowadzony mocą ustawy” (Gazeta Pomorska).
Drugie Pana pytanie dotyczy trochę innej sprawy. Coś może nastąpić na mocy czegoś lub mocą czegoś, ale ta druga konstrukcja jest rzadsza. Oto przykład jej użycia: „Czy wolno będzie uczyć o Platonie? A puszczać uczniom na lekcji utwory Czajkowskiego? – nauczyciele mają wątpliwości, po tym, jak ministerstwo edukacji zapowiedziało ustawę o zakazie propagowania homoseksualizmu. Zakaz ma zostać wprowadzony mocą ustawy” (Gazeta Pomorska).
Mirosław Bańko, PWN
