Za to (że) w znaczeniu ‘dlatego (że)’ występuje (niezbyt często) w gwarach Polski południowej – od Cieszyna, Żywca, przez Nowotarskie, po Brzozów, Rzeszów, Krasnystaw i Włodawę na wschodzie, a także w Małopolsce zachodniej w okolicach Sieradza i Łęczycy. W kartotece
Słownika gwar polskich w Krakowie są też pojedyncze zaświadczenia z powiatu radomskiego (należącego do Małopolski jako krainy geograficznej, tylko administracyjnie kojarzonego z Mazowszem). Poza tym w północnej Małopolsce nie notowano tej konstrukcji. Pojedyncze zapisy mamy też z zupełnie odległych okolic Suwałk.
Słownik języka polskiego pod red. Doroszewskiego podaje tę konstrukcję jako dawną, ale z jednym tylko przykładem z listu Trembeckiego (być może jest to wyrażenie wyniesione z domu, Trembecki urodził się w Jastrzębnikach koło Pińczowa). Wcześniejszy
Słownik języka polskiego, tzw. warszawski (t. VIII, 1927 r.), notuje
za to przede wszystkim jako gwarowe, z zaznaczeniem, że sporadycznie jako stare w języku ogólnym.
Za to w znaczeniu ‘dlatego’ ma współczesny język słowacki i gwary słowackie, ale nie można tu mówić o ich wpływie na gwary polskie ze względu na rozprzestrzenienie tego wyrażenia.
Za to byłoby więc konstrukcją gwarową, jedną z wielu osobliwych w bogatym języku mieszkańców wsi.
Barbara Grabka, IJP PAN