zabiegnięty

zabiegnięty
8.04.2012
8.04.2012
Dzień dobry,
Uniwersalny słownik języka polskiego notuje imiesłów zabiegany od czasownika zabiegać, który zapewne wynika z wyrażenia zabiegać komuś drogę. Czy mogę także powiedzieć, że droga była przez kogoś zabiegnięta? Interesuje mnie wyłącznie gramatyka, nie uzus.
Pozdrawiam.
Hasło zabiegany w USJP nie reprezentuje imiesłowu przymiotnikowego, lecz przymiotnik, niemniej jednak w opisie czasownika zabiegać podano zakończenie imiesłowu. Można powiedzieć, że istnieje on potencjalnie raczej niż realnie: skoro można komuś zabiegać drogę, to droga może być zabiegana, ale w praktyce tak się nie mówi. To samo dotyczy imiesłowu zabiegnięty: w NKJP (pełnym, ok. miliarda słów) można znaleźć tylko jedno wystąpienie („oczy zabiegnięte krwią”).
Oddzielenie gramatyki od uzusu jest możliwe, jeśli uzus utożsamiać z frekwencją w korpusie, ale takie kryterium nie zadowala. Są bowiem formy nieobecne w korpusach, a mimo to nie budzące wątpliwości, np. wołacze większości rzeczowników, i są inne formy, tak samo w korpusach nieobecne, ale w odróżnieniu od tamtych wątpliwe, np. bezosobniki czasowników móc, być, iść (według gramatyki powinny brzmieć możono, byto, idziono). Jeśli chodzi o słowo zabiegnięty, to trzeba by najpierw zdecydować, czy należy ono do pierwszej, czy drugiej grupy.
Zajrzałem na koniec do Innego słownika języka polskiego, w którym czasowniki dzieliliśmy explicite na przechodnie i nieprzechodnie, i to w odniesieniu do każdego znaczenia z osobna. Widzę, że czasownik zabiec potraktowano tu jako nieprzechodni, a więc wykluczono formę zabiegnięty z paradygmatu.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego