zapis liczebników

zapis liczebników
9.02.2006
9.02.2006
Szanowni Państwo, chciałam jeszcze raz zapytać o pisownię liczebników – czy w jednym tekście, a nawet na jednej stronie można napisać liczebniki za pomocą słów i cyfr. Np. „W więzieniach było tysiące osób. Dwie trzecie skazanych wraca do więzienia, 20 % nieletnich i 55 % dorosłych”, „W ośrodkach zamkniętych jest dwa miliony (czy 2 mln?) uchodźców”, „Jedna na czterdzieści dwie osoby choruje na raka”, „4 tys. więźniów pozostanie tam do końca życia”.
Dziękuję za pomoc,
Małgorzata Płazowska
Zapis liczebników jest tylko w ograniczonym stopniu regulowany zasadami ortografii. Ważniejsze znaczenie mają przyjęte zasady redagowania tekstów.
Istotna jest na przykład zasada konsekwentnego użycia różnych form. W związku z tym np. liczebniki porządkowe należy zapisywać w sposób jednolity i konsekwentny, tzn. w całym tekście albo słownie, albo cyframi.
Zapisem liczebników rządzi ponadto zasada czytelności, nie została ona wprawdzie dotąd sformułowana wprost, ale w praktyce językowej większe liczby (można uznać, że powyżej stu) zapisuje się zwykle cyframi, mniejsze – również słownie, choć przeważają zapisy cyfrowe. Przy liczebnikach z pierwszej dziesiątki najczęściej stosujemy zapis słowny, np. jeden na trzech, nie 1 na 3 (również ze względu na jednoznaczność).
Ponadto istotny jest rodzaj liczebników. Uwaga w akapicie powyżej dotyczy liczebników głównych, chyba też porządkowych, ale liczebniki ułamkowe prawie zawsze zapiszemy słownie, podobnie liczebniki zbiorowe.
To podstawowe reguły. Przytoczę teraz Pani przykłady, zamieszczając komentarze w nawiasach kwadratowych. „W więzieniach było tysiące [to tzw. liczebnik nieokreślony, konieczny zapis słowny] osób”, „Dwie trzecie [liczebnik ułamkowy] skazanych wraca do więzienia, 20% [podaliśmy jednostkę, wtedy z reguły używamy cyfr, a symbol zapisujemy bez odstępu] nieletnich i 55% [jak poprzednio] dorosłych”, „W ośrodkach zamkniętych jest [może też być: zamknięte są] dwa miliony (czy 2 mln?) [oba warianty są dopuszczalne] uchodźców”, „Jedna na czterdzieści dwie [tylko słownie] osoby choruje na raka”, „4 tys. [cyfrą] więźniów pozostanie tam do końca życia”.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego