zdania rozkazujące

zdania rozkazujące
27.03.2003
27.03.2003
Dzień dobry!
Mam problemy ze zdaniami rozkazującymi. Czy zdanie rozkazujące zawsze musi kończyć się wykrzyknikiem? Czy są to zdania rozkazujące: „Uprawiać sport na swieżym powietrzu!”, „Jeść dużo owoców i warzyw!”? Nauczycielka mojej córki poprawiła te zdania na: „Uprawia sport na świeżym powietrzu!”, „Je dużo owoców i warzyw!”. Według mnie powinno być: „Uprawiaj sport na świeżym powietrzu!”, „Jedz dużo owoców i warzyw!”. Które z tych zdań są poprawne?
Aby uniknąć nieporozumień, należy najpierw wyjaśnić, jak się rozumie zdania rozkazujące. W sensie czysto gramatycznym są to zdania z czasownikiem w trybie rozkazującym: „Odsuń się”, „Uważaj na siebie” itp. W ogólniejszym sensie rozkazujące są wszystkie wypowiedzi wyrażające rozkaz czy polecenie, niekoniecznie zawierające czasownik w trybie rozkazującym i niekoniecznie nawet będące zdaniami: „Odsunąć się”, „Wynocha!” itp. Zdania: „Uprawia sport na świeżym powietrzu!”, „Je dużo owoców i warzyw!” nie są rozkazujące ani w jednym sensie, ani w drugim.
Jeśli chodzi o interpunkcję, to zamykanie wykrzyknikiem zdania rozkazującego (w którymkolwiek sensie) nie jest konieczne. Wykrzyknik świadczy bardziej o emocjonalnym nacechowaniu wypowiedzi niż o jej strukturze gramatycznej.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego