złożenia wieloczonowe

złożenia wieloczonowe
7.10.2012
7.10.2012
Mam problem z połączeniem członów: społeczno-, senso- i motoryczny. Piszemy: staro-cerkiewno-słowiański i supereksdziewczyna (i jak sądzę: cerkiewnopostsłowiański i postcerkiewnosłowiański). Wydaje mi się, że cząstkę senso- należy traktować tak samo jak sensoryczno-, a nie np. przedrostek samo post-, więc napiszemy: społeczno-senso(ryczno)-motoryczny, niezależnie od tego, czy chodzi o sens: 'motoryczny pod wpływem zmysłów i otoczenia' czy 'zmysłowo-ruchowy o charakterze społecznym'. Czy mam rację?
Pisownię przymiotników złożonych o więcej niż dwóch członach regulują zasady [186] i [136] WSO PWN. Z pierwszej wynika, że że złożenia o członach równorzędnych zapisywane są z dywizem (np. słownik polsko-francusko-hiszpańsko-włoski) i że tak samo zapisujemy „przymiotniki trójczłonowe, w których dwa pierwsze człony są bliższym określeniem trzeciego, np. staro-cerkiewno-słowiański (= starocerkiewna gałąź języków słowiańskich)”. Druga zasada uchyla pierwszą w pewnym zakresie, przewiduje np. pisownię burozielonobrązowy, choć i w tym przykładzie dwa pierwsze człony wolno uważać za bliższe określenie trzeciego. Na poziomie ogólnych sformułowań rzecz nie wygląda więc całkiem jasno, ale kierując się przykładami, można na ogół sobie poradzić, tzn. wybrać pisownię zgodną z zalecanym wzorcem. Przykłady podane przez Pana są o tyle trudne, że nie wiadomo, czy obecne w nich cząstki super-, eks-, senso- i post- traktować jako przedrostki, czy morfemy leksykalne (opinie lingwistów są podzielone, niektórzy robią unik, używając terminu prefiksoid-, zob. K. Waszakowa, Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, rozdz. IV). Nie wiadomo więc, czy wolno przykłady te interpretować w myśl zasad [186] i [136] WSO. Pisownia, którą Pan wybrał, wydaje się racjonalna, wątpię jednak, by w świetle zasad polskiej ortografii dało się ją w stu procentach obronić.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego