zorientowani na sukces
19.09.2012
19.09.2012
Bardzo proszę o wskazanie wyrazu, którym można by zastąpić modny ostatnio wyraz zorientowany w przykładzie: „(…) działań zorientowanych na osiągnięcie wspólnego celu”. Słownik PWN pod. red. A. Markowskiego w ogóle nie podaje takiego znaczenia, które uważam za okropną kalkę z języka angielskiego.Słownik PWN nie ma wprawdzie hasła zorientowany, ale ma orientować się w znaczeniu 'skłaniać się ku czemuś', z kwalifikatorem środ. ('środowiskowe') i przykładem: „To ugrupowanie polityczne orientuje się na współpracę z lewicą”. Stąd już blisko do przymiotnika zorientowany, ponieważ relacja tych dwóch wyrazów jest zgodna z modelem, por. zwracać się (ku czemuś) – zwrócić się – zwrócony ('taki, który się zwrócił', niekoniecznie 'taki, który/którego zwrócono').
W kwalifikatorze środ., użytym w słowniku, można dostrzegać wyraz dystansowania się redaktorów od zarejestrowanego użycia. Z Pani listu wynika jednak, że pochodne słowo zorientowany (na cel, na sukces itp.) wyszło już poza granice jakiegoś środowiska i stało się modne. Fragment zacytowany w pytaniu łatwo zmienić, aby się pozbyć natręta, np. „(…) działań zmierzających do osiągnięcia wspólnego celu”. W innych kontekstach zamiast zorientowany można powiedzieć mający na celu, dążący do celu lub jeszcze inaczej. Na przykład osoby zorientowane na sukces (modne sformułowanie, na stronach WWW w tysiącach poświadczeń) to osoby dążące do sukcesu, żądne sukcesu lub głodne sukcesu. Kariera zwrotu zorientowany na sukces dowodzi jednak, że w uszach wielu osób brzmi on atrakcyjniej od rodzimych lub na pół rodzimych ekwiwalentów.
W kwalifikatorze środ., użytym w słowniku, można dostrzegać wyraz dystansowania się redaktorów od zarejestrowanego użycia. Z Pani listu wynika jednak, że pochodne słowo zorientowany (na cel, na sukces itp.) wyszło już poza granice jakiegoś środowiska i stało się modne. Fragment zacytowany w pytaniu łatwo zmienić, aby się pozbyć natręta, np. „(…) działań zmierzających do osiągnięcia wspólnego celu”. W innych kontekstach zamiast zorientowany można powiedzieć mający na celu, dążący do celu lub jeszcze inaczej. Na przykład osoby zorientowane na sukces (modne sformułowanie, na stronach WWW w tysiącach poświadczeń) to osoby dążące do sukcesu, żądne sukcesu lub głodne sukcesu. Kariera zwrotu zorientowany na sukces dowodzi jednak, że w uszach wielu osób brzmi on atrakcyjniej od rodzimych lub na pół rodzimych ekwiwalentów.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski