To ciekawe

To ciekawe
Zebraliśmy tu różne ciekawostki językowe z niemal wszystkich dziedzin języka. W tym miejscu dowiesz się czegoś, co Cię z pewnością zainteresuje.
 
  • BOMBONIERKA
    Bombonierka pochodzi od francuskiego bonbonnière, a to od rzeczownika bonbon ‛cukierek, czekoladka’, który powstał przez
  • BORDOWY
    Dawniej tępiono słowo bordowy jako źle zbudowane.
  • BORÓWKA
    Niemal w całej Polsce owoce leśne, które Maria Konopnicka umieściła w tytule swojej bajki wierszem, określane są jako
  • BÓG
    Nie tylko pisownia, ale i odmiana wyrazu może zależeć od znaczenia – dobrze to widać po celowniku słowa Bóg (bóg). „Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek” – mówi przysłowie i dokumentuje użycie dziś rzadkiego celownika rzeczowników męskich na -u.
  • Brać coś za dobrą monetę
    Czyli: brać czyjeś słowa i czyny poważnie, nie widząc, a czasem nie chcąc w nich widzieć fałszu, ironii, czy złych zamiarów. Węsząc wszędzie zło, widzimy złe monety w dobrych, a zbytnia podejrzliwość nie popłaca i życie utrudnia.
  • BRIEFING
    Jeśli określenie konferencja prasowa wyda się komuś zbyt banalne, używa słowa briefing, które poza tym jako angielskie jest dla wielu bardziej zrozumiałe.
  • BRONIĆ
    Bronić zazwyczaj wymaga dopełniacza: żołnierze bronią miasta, nie miasto, ktoś może bronić swoich racji, nie swoje racje.
  • BRYDŻ, BRIDŻ
    Niektóre starsze słowniki miały tylko formę bridż, bliższą co do pisowni angielskiemu bridge.
  • BRYZA
    Bryza nie jest spokrewniona z czasownikiem bryzgać, choć wiatr określany tą nazwą
  • BRZOZA
    „ (...) drzewo leśne, nieco większej, jak śrzedniej wysokości” – pisał o brzozie Linde, cytując XVIII-wieczny podręcznik botaniki. Autor pierwszego słownika polszczyzny często wolał przytoczyć
  • Brzydkie kaczątko
    Czyli: młoda, nieładna, budząca współczucie osoba. Brzydkie kaczątko w bajce Andersena wyrosło na pięknego łabędzia, co dodaje
  • BUKSZPAN
    Bukszpan – ortograficzny wyjątek od zasady, aby po k pisać rz. Inne, szerszej znane wyjątki to
  • BULWERSOWAĆ
    to tyle co wzburzać, podniecać. Ciągle zbyt często używa się tego słowa, przez co wypowiedzi stają się pretensjonalne.
  • Burza mózgów
    Czyli: burzliwa, nieskrępowana dyskusja, która ma wyłonić najlepsze pomysły. Wiara, że najlepsze pomysły mogą wziąć się raczej z chaosu niż z porządnego, zaplanowanego przedstawienia racji, sama wydaje się produktem myślenia bezładnego.
  • BUTONIERKA
    Butonierką niektórzy nazywają kieszonkę z przodu marynarki, dowody na to można znaleźć nawet w literaturze, por. „Jest tego tyle, że wystarczyłoby na uszycie krawata oraz dwu chustek do butonierki”
  • Być oczkiem w głowie
    Czyli: być ulubieńcem, przedmiotem starań i troski. Dbamy o oczy, są dla nas szczególnie cenne. Mamy je oczywiście w głowie, poza głową nas już raczej nie interesują.
  • Być solą w oku
    Czyli: przeszkadzać, być uciążliwie niewygodnym. Sól ziemi to najważniejsza, najbardziej potrzebna część ludzkości. Prawdziwa wąska elita. Najlepsi z najlepszych.
  • Być w siódmym niebie
    Czyli: czuć się szczęśliwym, czuć się błogo. Według żydowskiej, ale także i muzułmańskiej kosmografii nieb jest właśnie siedem, a ostatnie jest siedzibą Jehowy (ewentualnie Allacha).
  • CAŁKA
    Całka to słowny wynalazek Jana Śniadeckiego, uczonego i reformatora nauki w Polsce w okresie oświecenia. W taki sposób spolszczył on używany wcześniej w wielu krajach termin
  • CAPPUCCINO
    Cappuccino po włosku znaczy ‛kapucyn’, gdyż kolor tej kawy przypomina barwę kapucyńskich habitów. Choć kojarzone z
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego