To ciekawe
Zebraliśmy tu różne ciekawostki językowe z niemal wszystkich dziedzin języka. W tym miejscu dowiesz się czegoś, co Cię z pewnością zainteresuje.
To ciekawe
-
DZIEWKAW staropolszczyźnie dziewka znaczyło ‛dziewczyna’, a także ‛córka’ lub ‛służąca’. Jeszcze Mickiewicz w Grażynie pisał (z czego dziś gimnazjaliści się śmieją): „Oboje: dziewki i matrony wdzięki / Na jednym licu zespoliła cudnie”.
-
DŻDŻOWNICASłowo dżdżownica pochodzi od prasłowiańskiego deżdż ‛deszcz’, nie pozostawia więc wątpliwości, że stworzenia te nazwano w związku z ich masowym pojawianiem się po deszczu.
-
EKLEKTYCZNY czyli tworzący połączenie niespójne, łączący rzeczy (poglądy, pojęcia, pomysły) nie pasujące do siebie. Styl eklektyczny to w ogóle nie styl, lecz łączenie elementów różnych stylów.
- EKLERKA
-
EMBARGO czyli zakaz przywożenia towarów do jakiegoś państwa. Nakładanie embarga ma często charakter kary (dla tego państwa). Ostatnio często mówi się o embargu jako o zakazie rozpowszechniania jakiejś wypowiedzi, wywiadu, wiadomości — do określonego czasu. W końcu informacja jest jednym z cenniejszych towarów.Jerzy Bralczyk
-
ENCYKLOPEDIAEncyklopedia to słowo pochodzenia greckiego, jego znaczenie etymologiczne to ‛edukacja ogólnokształcąca’.
-
EUFEMIZMEufemizmy to łagodzące nazwy rzeczy lub zjawisk, których nazwanie wprost mogłoby razić, naruszające pewne tabu, np. obyczajowe lub polityczne.
-
FACETFacet to wśród wyrazów potocznych nieczęsty przykład latynizmu. Po łacinie facetus znaczy ‛dowcipny’, słowo to jest spokrewnione z rzeczownikiem facetia, od którego pochodzi polska facecja.
-
FAJNYSłowo fajny pochodzi z języka niemieckiego, ale ma odleglejsze źródła romańskie. Pierwotnie służyło aprobatywnej ocenie towaru (fajny towar to towar w dobrym gatunku),
-
Fakt dokonanyCzyli: coś, co się już zdarzyło i na co już wpływu nie ma. Przyjmujemy do wiadomości, że co się stało, już się nie odstanie, ale takimi konstatacjami zdradzamy ślady niezgody na tę nieodwracalność.
-
Fakt prasowyCzyli: coś, o czym doniosły media, a czego realność jest problematyczna. Jeśli wiemy, co się na świecie dzieje, to dzięki mediom. Ma to dla nas wymiar prawdy, jest realną rzeczywistością.
-
FAST FOODFast foody opisano w niniejszym słowniku jako bary, ich właściciele jednak ze zrozumiałych powodów wolą mówić o nich: restauracje. A co przeważa w zwyczaju społecznym?
-
FAWOREKFaworek to smażone ciasteczko, znaczenie to współczesne słowniki podają na pierwszym miejscu.
-
FINEZYJNY czyli delikatny, wyrafinowany, subtelny. Słowo to wiąże się z elegancją i kulturą — może trochę zbyt skomplikowaną.
-
FISKUS to skarb państwa, ale w działaniu. Stąd często myślimy o nim jak o osobie. Możemy znaleźć takie połączenia, jak nieubłagany fiskus.
-
FLORENCJAFlorencja bierze swą nazwę od rzymskiego określenia Florentia ‛kwitnąca’. Miasto założył Juliusz Cezar w 59 roku p.n.e. jako kolonię dla byłych żołnierzy i nadał mu formę obozu wojskowego.
-
FRAJDAFrajda to słowo potoczne, satysfakcja – książkowe. Pierwsze pochodzi z niemieckiego, drugie z francuskiego, co potwierdza regułę (a może tylko stereotyp), że francuski dał polszczyźnie wyrazy książkowe, erudycyjne, niemiecki zaś także potoczne.
-
FUDAMENTALIZM to bezwzględna wierność doktrynie, zasadom religii, rygorystyczne ich przestrzeganie. Fundamentalizm nie jest sympatycznym określeniem — zwykle jest zarzutem.
-
Gabinet cieniCzyli: alternatywny rząd, hipotetycznie złożony z aktualnych przedstawicieli opozycji. Mówienie o rządzie jako o gabinecie znamionuje pewną kulturę polityczną.
-
GLOBALNY Globalny dochód to dochód ogólny, całkowity; globalne ujęcie to ujęcie całościowe, uwzględniające wszystkie elementy; globalny zasięg to zasięg powszechny, ogarniający cały świat.
