To ciekawe

Zebraliśmy tu różne ciekawostki językowe z niemal wszystkich dziedzin języka. W tym miejscu dowiesz się czegoś, co Cię z pewnością zainteresuje.

CIENKI
Cienki ma w tym słowniku sześć zdrobnień: cieniuchny, cieniusi, cieniusieńki, cieniuśki, cieniuteńki, cieniutki (dwu z nich najczęściej używany w Polsce procesor tekstu nie zna i
Cienko prząść
Czyli: cierpieć biedę; także: ciężko chorować. Kiedy mamy mało przędziwa, przędziemy cienko. A gdzie cienko, tam się rwie. Słowo cienko odnosi się do spraw, sytuacji nie najlepszych.
Ciepłe kluchy
Czyli: człowiek niemrawy, o słabej woli; niedorajda. Biblia mówi, że lepiej być zimnym albo gorącym, niż letnim. Te kluski pewnie lepsze byłyby gorące, ale większość woli ciepłe od zimnych.

CIEPŁO
„Ciepło, ciepło...” – mówimy, aby naprowadzić kogoś na ślad rzeczy, której on szuka na naszych oczach. W tej zabawie ciepło znaczy ‛blisko’, a zimno znaczy ‛daleko’ i nie są to odpowiedniości przypadkowe, lecz uzasadnione np. ludzką percepcją tzw. ciepłych i zimnych barw.
CIERPIEĆ
Cierpieć, czyli ‛znosić ból’, pochodzi od prasłowiańskiego
Ciężkie czasy
Czyli: okres kłopotów, niedostatku. Kiedy nam trudno, czujemy jakby ciężar. Co trudne, nazywamy coraz częściej ciężkim. Ciężko powiedzieć, dlaczego słowo trudno ustępuje słowu ciężki.
CIS
Jedno cis wymawiamy „ćis”, drugie cis wymawiamy „c-is”. Jest to jeden z nielicznych w polszczyźnie przykładów tzw. homografii, czyli częściowej homonimii, ograniczonej do tożsamości graficznego kształtu wyrazów (nie całych paradygmatów zresztą, lecz tylko form hasłowych).

CMENTARZ
Cmentarz etymologia ludowa wyprowadza od smętku, czyli smutku; w myśl tej hipotezy pierwotnym znaczeniem cmentarza byłoby ‛miejsce, gdzie ludzie się smęcą (smucą)’.
COCKTAIL
Łatwo zgubić literkę k w słowie cocktail, w polskim internecie są na to dwa miliony przykładów, niektóre nawet w nazwach firm i w adresach internetowych. Jak wiadomo, błąd wielokrotnie powtarzany przestaje być błędem, ale w sprawach pisowni ostatnią instancją są słowniki, zwłaszcza ortograficzne, a te pisowni coctail nie przewidują.
COWBOY
Kowboj, a jeszcze bardziej cowboy, dowodzą, że atrakcyjność słowa wzrasta, gdy się go nie rozumie. Etymologiczne znaczenie cowboya to przecież ‛chłopak do krów’, w polszczyźnie przybliżonym odpowiednikiem tego słowa jest pastuch.
CUMULONIMBUS
Dla niespecjalisty nazwy chmur są jak nazwy

CYMBERGAJ
Cymbergaj – słowo dziwne, o nieprzejrzystej etymologii.
CZAJNIK
Czajnik pochodzi od rosyjskiego czaj, a to słowo zostało zapożyczone z języka chińskiego za pośrednictwem innych języków Azji.
Czarna magia
Czyli: coś, czego zrozumieć nie sposób. Zwykle skromnie przyznajemy, że to, co dla nas niezrozumiałe, inni zrozumieć mogą – i mówimy: to dla mnie czarna magia.
Czarny koń
Czyli: nieoczekiwany zwycięzca. Pierwszy użył tego określenia Beniamin Disraeli, w odniesieniu do wyścigów konnych. Potem tę metaforę stosowano w sytuacjach politycznych, także w sportowych.
Czarny rynek
Czyli: strefa nielegalnego handlu. Nie ma rynku białego czy jasnego, tylko o czarnym mówimy. Ta barwa ma się kojarzyć ze złem, a co najmniej z bezprawiem.
CZAS
Czas pojmujemy jako coś linearnego, co jest w ruchu (por. czas płynie, dni mijają, z biegiem lat) lub w czym sami się poruszamy (por. podróż w czasie, przenieść się w jakieś czasy).
CZATOWAĆ
Czatować znaczy już nie tylko ‛stać na czatach’, ale i ‛uczestniczyć w czacie (czyli pogawędce internetowej)’.
Czekać na Godota
Czyli: odwlekać działanie, pozorując to czekaniem na coś, o czym wiemy, że
CZELNY
Słowo czelny powstało od bezczelny, a to drugie od wyrażenia bez czoła, używanego w znaczeniu ‛bez wstydu’.

Frazeologia