To ciekawe

To ciekawe
Zebraliśmy tu różne ciekawostki językowe z niemal wszystkich dziedzin języka. W tym miejscu dowiesz się czegoś, co Cię z pewnością zainteresuje.
 
  • CZESKI BŁĄD
    Dwojako bywa wyjaśniana geneza zwrotu czeski błąd. Jedni przyjmują prostolinijnie, że gdy Polacy zamienią przypadkiem kolejność liter i zamiast np. grat napiszą grta, to powstające słowa przypominają wyglądem czeskie.
  • Czeski film
    Czyli: sytuacja, w której nie wiadomo, o co chodzi. W latach sześćdziesiątych minionego stulecia popularne było czeskie kino, które czasem w swojej awangardowości stawiało wysokie wymagania odbiorcom.
  • CZŁOWIEK
    Godne uwagi jest – choć niekoniecznie godne pochwały – że w odniesieniu do konkretnej osoby słowo człowiek oznacza dorosłego mężczyznę, por. przykład z jednego z polskich słowników: „Przy stoliku w głębi siedział stary człowiek”.
  • CZTERY
    Związki frazeologiczne zawierające liczebnik pokazują, które liczby są dla nas ważne – tak ważne, że
  • Czuć bluesa
    Czyli: wiedzieć, o co chodzi; wyczuwać sprawę, atmosferę. Blues klasyczny to specyficzny gatunek pieśni niewolników murzyńskich, z pytaniami i odpowiedziami, z charakterystycznymi „nutami bluesowymi”.
  • Czuć do kogoś miętę
    Czyli: mieć skłonność, pociąg do kogoś na tle erotycznym. Czucie wiąże się z uczuciami, naszym emocjonalnym stosunkiem do kogoś lub czegoś, ale także z konkretnym zmysłem powonienia, który raczej prowadzi wrażenie od czegoś do nas.
  • Czuć pismo nosem
    Czyli: przewidywać niebezpieczeństwo, czyjeś złe zamiary. Ktoś, kto czuje, co się święci (ten święty czasownik też zwiastuje coś niedobrego), może tego uniknąć.
  • CZY
    Czy obliguje do wyboru – od pytań typu „X czy nie X?” trudno się wykręcić, są one jak test, w którym należy zakreślić dokładnie jedną kratkę.
  • Czyste konto
    Czyli: brak obciążeń, zobowiązań, przewin. W banku czyste, wyczyszczone konto nie jest przedmiotem tęsknot. Dobrze jest coś na koncie mieć. Inaczej w metaforze życiowej: tu jedynie dobre konto to konto czyste.
  • Czytać między wierszami
    Czyli: odbierać informacje ukryte, nie podane wprost. W wierszach, linijkach tekstu, zawarty jest komunikat, który każdy umiejący czytać potrafi przeczytać, a umiejący posługiwać się rozumem – zrozumieć.
  • ĆMA
    Dopełniacz liczby mnogiej od rzeczownika ćma może wprawić w zakłopotanie, ale w zasadzie nie powinien dziwić.
  • D...
    Wielokropek może oznaczać urwanie słowa, mające różne przyczyny.
  • Dać komuś arbuza
    Czyli: odmówić ręki konkurentowi do niej. Można dawać też czerninę, inaczej czarną polewkę, można dawać kosza. Ważne, by się dawało właśnie
  • DALEKOWZROCZNOŚĆ
    Dalekowzroczność w jednym znaczeniu słowniki definiują jako wadę wzroku, w innym – jako zdolność przewidywania, a więc cechę w zasadzie pozytywną.
  • Damski bokser
    Czyli: ktoś, kto wykorzystując przewagę fizyczną, bije słabszych, zwłaszcza kobiety. Damski może być
  • DARWINIZM
    Darwinizm – teoria ewolucji stworzona przez Darwina – zainspirował językoznawców.
  • Dawać czemuś wyraz
    Czyli: okazywać swój stan wewnętrzny – przekonania, emocje, wrażenia. Dajemy wyraz, wyrażając coś, nie tylko wyrazami.
  • DEBATA
    to dyskusja, obrady, publiczne omawianie problemów. W debacie, nawet parlamentarnej, często nie brak słów ostrych — to cecha gorących dyskusji.
  • DECH
    Dech, w dopełniaczu tchu – to przykład tzw. supletywizmu, czyli odmiany wyrazu opartej na różnych, nieregularnie zróżnicowanych tematach fleksyjnych.
  • DEFLACJA
    to przeciwieństwo inflacji. Inflacja, z którą jesteśmy bardziej oswojeni, to nadmiar pieniędzy na rynku — w stosunku do towarów.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego