To ciekawe
Zebraliśmy tu różne ciekawostki językowe z niemal wszystkich dziedzin języka. W tym miejscu dowiesz się czegoś, co Cię z pewnością zainteresuje.
To ciekawe
-
CEDZIĆCedzić słowa, cedzić przez zęby itp. to przykłady licznych metafor dotyczących czynności mówienia, por. gęgać, grzmieć, drzeć gębę, mydlić oczy, piać z zachwytu, pleść trzy po trzy, rzucać słowa na wiatr, strzępić język i wiele innych.
- CEL
-
CERBERCerber – pierwotnie trzygłowy pies, który strzegł bram Hadesu, przenośnie zaś srogi i czujny dozorca, czyli strażnik – ilustruje proces tzw. apelatywizacji w języku, czyli przekształcenia nazwy własnej w nazwę pospolitą (od łac. appelativum ‛rzeczownik pospolity’).
-
CĘTKACętka to ortograficzna pułapka: brzmieniowe podobieństwo do wyrazów cent, procent, centymetr itp. podpowiada błędną pisownię przez en.
-
CHAŁTURAChałtury nie ma w pierwszym tomie Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego (1958 r.), uwzględniono ją dopiero w późniejszym o 11 lat suplemencie.
-
CHARYZMA to nadzwyczajny dar, pozwalający na zjednywanie sobie ludzi, tworzący możliwość kierowania nimi.
-
CHATEŃKAChateńka, chatka, chatynka – trzy zdrobnienia od jednego rzeczownika to wcale nie jest liczba rekordowa.
-
CHIŃCZYKGra planszowa znana w Polsce pod nazwą chińczyk wcale nie pochodzi z Chin.
-
CHLEBChleb – jedno z ważniejszych słów, a zarazem nazwa jednej z potrzebniejszych nam rzeczy. Etymologowie spierają się o jej pochodzenie.
-
CHŁOPW języku prasłowiańskim chłop – wówczas w formie cholpъ – oznaczał poddanego lub niewolnika.
-
Chłopiec do biciaCzyli: ktoś, na kogo można zwalić winę, a on nie zaprotestuje; taki ofiarny kozioł. W XVII wieku na angielskim dworze królewskim był to specjalny urząd – taki chłopiec był bity zamiast królewicza, gdy ten zawinił.
- CHOĆ
-
Choroba dyplomatycznaCzyli: udawana – po to, żeby czegoś nie musieć zrobić. Dyplomatom przypisuje się przebiegłą wykrętność, umiejętność unikania odpowiedzialności za słowa i czyny. Co ważniejsze,
-
Chować głowę w piasekCzyli: udawać, że nie ma tego, co jest kłopotliwe, groźne lub przykre, uciekać przed odpowiedzialnością. Ten osobliwie malowniczy rzekomy strusi zwyczaj jest trudny do wyobrażenia z jednej a do logicznego uzasadnienia z drugiej strony.
- CHROBRY
-
CHRZESTChrzest to jedno z tych słów, o które polszczyzna wzbogaciła się wraz z przyjęciem chrztu, czyli chrześcijaństwa. Zapożyczyła je z języka czeskiego, podobnie jak np. kościół, mszę i ołtarz.
-
Chwycić byka za rogiCzyli: wziąć się do rzeczy od razu, też: zacząć od najtrudniejszej części zadania. Starożytny wódz Demetrios mówił Filipowi Macedońskiemu, że tylko łapiąc byka za oba rogi, można go ujarzmić.
-
Cicha wodaCzyli: ktoś skromny i spokojny, kto potrafi wykazać się nieoczekiwanymi cechami. To właściwie komplement, wskazujący na zaskoczenie czyimś nowym wizerunkiem.
-
CICHOCicho to słowo, które ilustruje samo siebie: łatwo się o tym przekonać, jeśli się je wypowie tak, jak należy, tzn. cicho.
-
CIEKAWYSłowo ciekawy pochodzi od dawnego czasownika ciekać o znaczeniu ‛biegać’. Ciekawy był ten, kto dużo biegał – po to, aby się czegoś dowiedzieć.
