Interpunkcja a stopień sfrazeologizowania konstrukcji

Interpunkcja a stopień sfrazeologizowania konstrukcji
2.07.2018
2.07.2018
Szanowni Państwo,
mam pytanie interpunkcyjne odnośnie do konstrukcji: Bądź(,) jak tam będziesz, Kraj doszedł(,) do czego doszedł, Każdy ma(,) co ma, Zrobiłem, ile zrobiłem. Kojarzą mi się z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Jest-jak-jest;17925.html. Nie stawiałbym więc raczej przecinka w przykładzie pierwszym, który ma znaczyć po prostu ‘nie śpiesz się’. W drugim i trzecim bym postawił, a co do ostatniego waham się.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Interpunkcja jest tu uzależniona od stopnia sfrazeologizowania konstrukcji podrzędnej, która zawiera finitywną formę czasownika. Jeśli mamy do czynienia z typowym frazeologizmem, przecinka nie stawiamy, por. np. jest jak jest/wyszło jak wyszło (‘sytuacja nie jest dobra, ale nie ma co dalej o tym mówić’).
Nie wydaje mi się, aby przywołane w pytaniu wypowiedzenia można było uznać za frazy zleksykalizowane o utrwalonym, przenośnym znaczeniu. A przynajmniej nie są one sfrazeologizowane we wszystkich możliwych kontekstach. Mamy tu raczej do czynienia z powtórzeniami leksykalnymi, uwydatniającymi konstrukcyjność stylu. W takich wypadkach zazwyczaj stawiamy przecinki.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego