Nie wystarczy
czy poprawne jest sformułowanie: Nie wystarczy mieć marzeń? Tę frazę zobaczyłam na reklamach jednego z banków. Czasownik mieć łączy się z biernikiem, a więc powinno to brzmieć: Nie wystarczy mieć marzenia.
Z wyrazami szacunku,
Magdalena Mądrzak
29.04.2019
29.04.2019
Szanowni Państwo,czy poprawne jest sformułowanie: Nie wystarczy mieć marzeń? Tę frazę zobaczyłam na reklamach jednego z banków. Czasownik mieć łączy się z biernikiem, a więc powinno to brzmieć: Nie wystarczy mieć marzenia.
Z wyrazami szacunku,
Magdalena Mądrzak
Szanowna Pani,
mamy tu do czynienia z negacją pośrednią – czasownik mieć (rządzący biernikiem) jest podrzędny wobec zaprzeczonego czasownika wystarczy (nie wystarczy). Podobne konstrukcje występują w zdaniach:
W takich konstrukcjach możliwe są obie formy dopełnienia – biernikowa i dopełniaczowa. Za pierwszą przemawia to, że czasownik łączący się bezpośrednio z rzeczownikiem wymaga biernika (przejąć kontrolę, marnować czas, mieć marzenia). Za drugą – to, że zasada zmiany rekcji na dopełniaczową obowiązuje nawet przy zaprzeczeniu pośrednim (Nie lubię czytać książek, choć: Lubię czytać książki).
Nasze odczucia co do każdej z takich konstrukcji mogą być różne. Przyznam, że o ile akceptuję dopełniacz w zdaniu Nie pozwól mu przejąć kontroli, to już wolałabym powiedzieć Nie szkoda ci marnować czas? i – to na pewno – Nie wystarczy mieć marzenia (podobnie jak powiedziałabym Nie wystarczy kupić dwie książki, żeby zdać egzamin, a nie: Nie wystarczy kupić dwóch książek, żeby zdać egzamin).
mamy tu do czynienia z negacją pośrednią – czasownik mieć (rządzący biernikiem) jest podrzędny wobec zaprzeczonego czasownika wystarczy (nie wystarczy). Podobne konstrukcje występują w zdaniach:
Nie szkoda ci marnować czas? / Nie szkoda ci marnować czasu?,
Nie pozwól mu przejąć kontrolę / Nie pozwól mu przejąć kontroli (to było omawiane w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Nie-pozwol-mu-przejac-kontroli;18355.html).
W takich konstrukcjach możliwe są obie formy dopełnienia – biernikowa i dopełniaczowa. Za pierwszą przemawia to, że czasownik łączący się bezpośrednio z rzeczownikiem wymaga biernika (przejąć kontrolę, marnować czas, mieć marzenia). Za drugą – to, że zasada zmiany rekcji na dopełniaczową obowiązuje nawet przy zaprzeczeniu pośrednim (Nie lubię czytać książek, choć: Lubię czytać książki).
Nasze odczucia co do każdej z takich konstrukcji mogą być różne. Przyznam, że o ile akceptuję dopełniacz w zdaniu Nie pozwól mu przejąć kontroli, to już wolałabym powiedzieć Nie szkoda ci marnować czas? i – to na pewno – Nie wystarczy mieć marzenia (podobnie jak powiedziałabym Nie wystarczy kupić dwie książki, żeby zdać egzamin, a nie: Nie wystarczy kupić dwóch książek, żeby zdać egzamin).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski