wątpliwości
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • Znaki mniejszości i większości
    17.03.2017
    17.03.2017
    W pkt. 6 karty oceny świadczeniobiorcy kierowanego do zakładu opiekuńczego, stanowiącej załącznik nr 1 do rozporządzenia Min. Zdrowia z 23.12.2010r. jest zapis:

    Poruszanie się po powierzchniach płaskich:
    0= nie porusza się lub do < 50m
    5= niezależny na wózku, wliczając zakręty > 50m
    10= spacery za pomocą słowną lub fizyczną jednej osoby > 50m
    15= niezależny, ale może potrzebować pewnej pomocy np. laski >50m

    Moja wątpliwość dotyczy odczytania treści z uwzględnieniem użytych symboli matematycznych.
  • z odrobiną przesadnej troski o adresata
    22.06.2015
    22.06.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać, jak daleko sięgają językowe zwyczaje grzecznościowe. Czy kiedy używamy w korespondencji takich zaimków jak my, wy, nasz, wasze, to powinniśmy zapisywać je wielką literą, jeśli zawiera się w nich osoba adresata? Wydaje mi się, że tak. Spotkałem się też np. z formą Was Obu, ale tutaj druga wielka litera zdaje mi się przesadą.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • źle rozstawione nawiasy
    21.09.2013
    21.09.2013
    Czy poprawnie są zbudowane zdania: „Uważają cię nie tylko [za dżentelmena], ale również [jesteś mądry]”, „Żerdź stanowiła zarówno [schronienie dla kur], jak też [wisiały na niej szmaty]”?
    Wątpliwość dotyczy gramatycznej niejednorodności członów oznaczonych kwadratowymi nawiasami w konstrukcjach nie tylko – ale również, zarówno – jak też. Taka zgodność byłaby np. w zdaniu „Nie tylko [uważają cię za dżentelmena], ale również [jesteś mądry]”.
  • żebyś

    22.03.2023
    22.03.2023

    Dzień dobry, nie mogę znaleźć odpowiedzi na pytanie,o łączność słów „że” i „byś" w zdaniu: "no już dobra, dobra, nie sądziłem, że byś wiedział" – w zdaniu tym osoba wypowiadająca poddaje pod wątpliwość fakt, że odbiorca coś wiedział. Czy odpowiednie jest tutaj skorzystanie z pozycji "że by" (w słowniku ortograficznym opisującą tryb przypuszczający), a może "żeby" (spójnik wprowadzający zdanie podrzędne oznaczające niespełniony warunek tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym)? Wyżej wymienione zdanie można analogicznie zapisać jako: "no już dobra, dobra, nie sądziłem, że ty byś to wiedział"

  • żelka i żelek
    29.09.2011
    29.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Proszę wyjaśnić moją wątpliwość, jak odmienić wyraz żelka (cukierek), jak brzmi dopełniacz liczby mnogiej.
    Pozdrawiam serdecznie
    Marcin Gorgol
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego