Chciałabym się zapytać o pewne staropolskie słowo, mianowicie jiż, jenże. Dowiedziałam się, że oba te słowa znaczą który. Jak brzmią inne formy tego określenia – w rodzaju żeńskim, nijakim, w liczbie mnogiej (męskoosobowej i niemęskoosobowej)? 

Pozdrawiam,
Katarzyna K.

Szanowni Państwo,
Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
Serdecznie dziękuję.

Uważaj, kozioł może cię pobodnąć? Pobóść? Ubóść? Ubodnąć? Wiem, że kozioł bodzie, ale co może zrobić?

Witam. Ortograficzny słownik ucznia (Zygmunt Saloni, Krzysztof Szafran, Teresa Wróblewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998) na stronie 69 notuje wykrzyknienie: hu! równoznaczne z chu!. Czy ten drugi wariant jest poprawny? Dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo,
czy jeśli w zespole szkół katolickich dyrektorem jest ksiądz, to jest to ksiądz-dyrektor, czy ksiądz dyrektor? Równorzędność funkcji pełnionych przez tę osobę (w odróżnieniu np. od księdza proboszcza) przemawia w myśl odpowiedniej reguły za pierwszą opcją, ale widzę, że praktyka jest inna. A jak będzie z księdzem, który ma stopień doktora?
Z wyrazami szacunku,
Czytelnik Poradni

Jak prawidłowo pisać tytuł znanej niemieckiej piosenki – Lili Marlen czy Lili Marleen, czy Lilli Marlene, czy Lily Marlene, czy Lili Marlene?
Czy tylko jeden z wariantów jest prawidłowy, czy może przeciwnie – funkcjonuje kilka pisowni podpartych różnymi argumentami?

Dzień dobry!
Ostatnimi czasy usłyszałem, iż można mówić nie tylko meczów, ale również meczy. Moim zdaniem jedyną poprawną formą w liczbie mnogiej od wyrazu mecz jest forma meczów. Meczyć może co najwyżej koza. Czy mam rację?
Pozdrawiam!

Proszę o podanie definicji wyrazu neptyk.

Zastanawiam się, jakiego rodzaju jest rzeczownik pleksi. Niepoprawna forma pleksa sprawia, że zazwyczaj kojarzy się on z rodzajem żeńskim, ale z drugiej strony właściwie użyty synonim szkła akrylowego pochodzi od słowa pleksiglas, a więc może jednak rodzaj męski (na co wskazywałaby końcówka) lub nijaki (jak szkło)?

Szanowni Państwo,
mam ogromny problem z rozeznaniem się, czy przecinki w poniższym zdaniu zostały dobrze postawione: Niezbędne są tygodnie, żeby poznać, jak funkcjonuje, i miesiące, aby opowiedziała o swoich tajemnicach.

Z wyrazami szacunku
Marzena