Pomocy
  • bohater tytułowy
    3.07.2007
    3.07.2007
    Gdzie są granice „tytułowości” bohatera? Czy są tytułowymi bohaterami:
    — Izabela Łęcka w Lalce?
    — Judym w Ludziach bezdomnych?
    — Kate w Zagubionych?
    — pies Jip jest w Doktorze Doolittle i jego zwierzętach?
    — każdy robotnik leśny w Siekierezadzie albo Zimie leśnych ludzi?
    — Aniela w Damach i huzarach?
    — Pan Komendant w Szabli od Komendanta?
    — każda małpa w Planecie małp?
  • bronie
    15.06.2001
    15.06.2001
    Czy wyrazu broń można używać w liczbie mnogiej? Jak będzie brzmiał wyraz broń w liczbie mnogiej w narzędniku: brońmi czy broniami?
  • Buciarnia
    14.01.2017
    14.01.2017
    Kiedyś znajomy Grek (mieszkający od niedawna w Polsce i uczący się dopiero języka) określił sklep z butami jako buciarnię przez analogię do kwiaciarni. I nie był w stanie zrozumieć, na jakich zasadach są u nas tworzone tego typu nazwy. A co gorsza – ja też nie umiałem tego wyjaśnić: czemu jest kwiaciarnia, ale także sklep z butami. A lekarstw nie kupuje się w lekarstwowni albo sklepie z lekarstwami, tylko w aptece. Oczywiście, takie przykłady można mnożyć. Czy są jakieś zasady to regulujące?
  • Ciąg dalszy wątpliwości związanych z pisownią cząstki nie
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo!
    Miewam często wątpliwości co do pisowni łącznej i rozłącznej z nie. Byłabym wdzięczna za rozstrzygnięcie prawidłowej pisowni następujących zdań:
    1. To był poważny błąd, zresztą w tej historii nie/jedyny, wiele ich było.
    2. Zdanie powyżej, ale z nie/jeden.
    3. Nie/jedyny błąd logiczny tej pracy polega na tym, że…
    4. To wcale nie/mały wydatek.
    5. Hasali słownie i nie/słownie po sąpierzach.
    6. Bronili się dzielnie i nie/dzielnie.
    7. Woda leciała letnia i nie/letnia.
    Dziękuję!
  • Co robi program?
    22.01.2018
    22.01.2018
    Spotkałem się z opinią, że sformułowania typu program wyznaczył wynik są niepoprawną personifikacją programu, komputera itp. Rzekomo jedyną poprawną formą jest wynik został wyznaczony za pomocą programu. Tymczasem użytkownik komputera zwykle traktuje program jako „czarną skrzynkę”, do której wprowadza dane i z której odbiera wyniki. Czy naprawdę musimy traktować program jak narzędzie podobne do młotka czy liczydeł? Od „jedynej poprawnej” formy odstręcza mnie także jej rozwlekłość.
  • czasowniki z się
    16.03.2015
    16.03.2015
    Chciałabym się zapytać, czy czasownik najeść lub napić może istnieć bez formy się? I jak w języku polskim poznaje się, które czasowniki posiadają morfem się nieciągły?
    Dziękuje za odpowiedź
  • depozyt
    6.06.2014
    6.06.2014
    Dzień dobry,
    proszę o pomoc w określeniu poprawnej formy. Jeśli muzeum A bierze coś w depozyt z muzeum B, to obiekt ten powinien być podpisany jako depozyt muzeum B (czyj?) czy depozyt z muzeum B (skąd?).
    Dziękuję za odpowiedź.
    Wierna użytkowniczka Waszej poradni
  • Doktora i magistra

    21.11.2020
    21.11.2020

    Szanowni Państwo


    Zwracam się z prośbą o pomoc w sprawie coraz bardziej obecnych w naszym języku feminatyw. Czy formy takie jak magistra i doktora są poprawne i zalecane? A jeśli tak, to czy należałoby dołożyć kropkę po skrócie mgr i dr w przypadku stosowania ich u kobiety?


    Pytam ponieważ za kilka tygodni będę zmieniać pieczątkę, gdzie znajdzie się mój nowy tytuł naukowy (dr n. med.) i jeśli mogę być doktorą, chętnie z tej możliwości skorzystam.


    Z góry bardzo serdecznie dziękuję za pomoc.

  • dużo różnych pytań
    21.02.2002
    21.02.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam nadzieję, że Poradnia Językowa jeszcze działa (nie miałam z Państwem od dłuższego czasu kontaktu) i będę mogła skorzystać z Waszej pomocy. Oto moje pytania:
    1. Czy istnieje w polskim języku słowo ewaluować (od angielskiego evaluate – oceniać.) W mojej pracy (firma zagraniczna) jest to coraz częściej używane.
    2. Czy poprawnie powinno być podkoszulek czy podkoszulka.
    3. Czy „modne” od kilku lat słowo molestować (w kontekście: 'wykorzystywać seksualnie') jest używane poprawnie? Przez wiele lat słowo to miało zupełnie inne znaczenie ('nagabywać') – teraz rozpanoszyła się kalka angielska i użycie tego słowa w pierwotnym znaczeniu wywołuje wręcz dwuznaczne uśmieszki. Czy więc słowo to w nowym znaczeniu jest weszło na stałe i oficjalnie do języka polskiego?
    4. Drażni mnie powszechne nadużywanie słowa sponsor. Czy można go zastąpic słowem fundator, darczyńca lub wręcz dobrodziej? A może mecenas, choć to ostatnie odnosić sie chyba powinno do wspierania sztuki? Czy słowo sponsor jest już oficjalnie uznawane w poprawnej polszczyźnie?
    5. W dalszym ciągu nie mogę pogodzić się ze słowem reklamówka, oznaczającym torebkę plastikową (a może plastykową – przy okazji – jaka jest poprawna pisownia słowa plastik?) Nigdy nie używam tego słowa – wydaje mi się strasznie rażące. A może jestem po prostu przeczulona i mogę bez oporu używać słowa reklamówka, jak to robi wiekszość?
    6. Ciągle rażąca wydaje mi się komórka zamiast telefon komórkowy (chyba głównie z powodu lenistwa językowego, podobnie jak i wspomniana wyżej reklamówka). Czy więc komórka jest poprawna?
    7. Wracam jeszcze do słów pochodzenia angielskiego. Czy jest przyjęta jakaś zasada odnośnie wymowy niektórych powszechnie używanych słów pochodzenia angielskiego w jęz. polskim? Chodzi mi o słowo keczup, oraz o nazwy własne jak Avon czy Nike. Niektórzy, wydaje mi się, że ze snobstwa (często są to osoby nie znajace angielskiego) wymawiają je jako [keczap], [Ejwon] oraz [Najki]. Ja, mimo ze znam doskonale jęz. angielski, w tych przypadkach wymawiam, jak się pisze (bo jestesmy w Polsce), ale może nie mam racji?

    Bedę zobowiązana za otrzymanie odpowiedzi.
    Pozdrawiam
    Barbara Rościszewska
  • dwie wątpliwości
    9.04.2011
    9.04.2011
    Witam serdecznie,
    prosiłabym o pomoc w wyjaśnieniu kilku wątpliwości językowych. Z góry dziekuję za pomoc i pozdrawiam wiosennie:)
    1. ojcowie pustyni czy Ojcowie Pustyni?
    2. w roku Pańskim czy w roku pańskim?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego