Odnośnie słów nająć i wynająć, to słownik PWN mówi, że nająć oznacza najmować coś od kogoś za opłatę. W drugą stronę nic nie podaje. Natomiast przy wynająć podaje, że można wynajmować coś za opłatę albo dać coś w wynajem. Więc stąd wynika, że słowo nająć i wynająć nie są synonimami? Są rozgraniczone? Co innego w przypadku najmować i wynajmować.

Mieszkam na Węgrzech, gdzie istnieje system instytucjonalnego wspierania mniejszości narodowych. Kalką oficjalnego wyrażenia węgierskiego używanego w odniesieniu do tych mniejszości (nemzetiség) jest po polsku słowo narodowość, które jest niestety powszechnie używane w tutejszych kręgach polonijnych, np.:

18 grudnia z okazji Dnia Narodowości przyznano nagrody za wybitne zasługi na rzecz osiadłych na Węgrzech narodowości. W tym roku wśród laureatów znaleźli się również przedstawiciele narodowości polskiej: Halina Csúcs [...] pierwsza rzeczniczka polskiej narodowości w ZN Węgier...,

Od chwili, kiedy wybrana zostałam rzecznikiem narodowości polskiej...

Do tej pory odbyły się trzy takie spotkania, na które przybyło wielu przedstawicieli naszej narodowości.

...imprezy organizowane w języku danej narodowości...

Oprócz tego pojawiają się nazwy: Komisja Narodowościowa, samorząd narodowościowy. Dla mnie brzmi to strasznie, bo narodowość rozumiem jako cechę a nie grupę społeczną. Czy mam rację, czy też jej nie mam?

Kłaniam się

Jerzy Celichowski

Budapeszt

Witam serdecznie!
W języku polskim istnieje 6 spółgłosek miękkich, które mogą stać w wygłosie ([ś], [ź], [dź], [ć], [ń], [j]). Dlaczego, jeśli mam 2 wyrazy – ryś i siano – głoskę [ś] piszę w dwojaki sposób. Przecież to ten sam dźwięk, nie lepiej pisać śano, a oprócz tego ćerń, ńeuk, dźecko, źarno? Często połączenie nia odczytuje się jako [ńja] i np. Dania mogłaby być zapisywana jako Dańja, a wyraz dania jako dańa.
Uprzejmie proszę o odpowiedź.

Dzień dobry,
opracowuję redakcyjnie tekst, w którym pojawia się wiele wyrazów pochodzących z różnych języków afrykańskich. Przyjęłam zasadę, że odmieniam te spośród nich, którym można przyporządkować polski wzorzec odmiany (tzn. na podstawie np. końcówki wyrazu dobieram mu polską grupę deklinacyjną), i te wyrazy zapisuję prostą czcionką. Resztę pozostawiam nieodmienioną i zapisuję kursywą. Czy postępuję właściwie? Bardzo proszę o pilną odpowiedź i z góry serdecznie dziękuję.
Anna

Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy odmiany nazwiska Nougé. Zalecana jest odmiana: Nougégo, Nougému itp. Czy zachowujemy też w odmianie é, czy bez akcentu: Nougego, Nougemu? Podobnie Mallarmé? Spotkałam się z obiema wersjami.
I czy nazwisko Dali, które zaleca się nie odmieniać (w słownikach podana jako forma rzadka), powinno być pisane: Dalí czy Dali (z akcentem, czy bez)?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Jak zapisać określenia uniwersalna maszyna Turinga i problem stopu? Oba wyrażenia zapisałabym małymi literami, jednak spotkałam się z twierdzeniem, że mogą one funkcjonować jako nazwy własne, a wówczas należałoby zapisać je dużymi literami.
Bardzo proszę też o informację, czy w zdaniu Muzea są fundamentem rozwoju turystyki muzealnej, która(,) jak słusznie ocenia XY, jest… po która należy postawić przecinek.

Pozdrawiam
Anna J.

Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Litery, których używamy, to alfabet łaciński, a cyfry są arabskie. Mimo tego istnieje wiele krojów pisma, w komputerach liczne czcionki itp. Czy gdzieś jest oficjalnie określona polska typografia? Z czego wynika, że np. siódemka ma „poprzeczkę” w połowie wysokości? Małe „a” czasami jest pisane z brzuszkiem, a czasami jako „o” z haczykiem z tyłu. Która wersja jest poprawna i czy gdzieś takie niuanse są opisane, może istnieje jakaś norma określająca jak powinny wyglądać litery w języku polskim?

Dzień dobry,
proszę powiedzieć, czy użycie przyimka dla w zdaniach typu: „Mam prezent dla Agnieszki” jest poprawne. Wg mnie informację, którą chciał podzielić się mój rozmówca, powinien przekazać w zdaniu: „Kupiłem / zrobiłem prezent Agnieszcze”, „Dam prezent Agnieszce”. W jakich sytuacjach możemy mówić o poprawnym bądź błędnym zastosowaniu tego przyimka? Zależy mi, by podali Państwo odpowiedź z przykładami.
z poważaniem
W