kolejarz
  • w miarę jak
    9.12.2011
    9.12.2011
    Witam,
    proszę o informację, gdzie w zdaniu: „Kolejarze muszą zamykać tunele w miarę jak posuwają się prace na dworcu głównym” powinien być prawidłowo postawiony przecinek? A może w tym przykładzie nie powinno go być mimio że są dwa orzeczenia?
    Pozdrawiam serdecznie
    Grażyna K.
  • zdania z który
    27.04.2013
    27.04.2013
    Czy rzeczywiście zaimek który (także w wersji poprzyimkowej lub bardziej rozbudowanej) zawsze się musi odnosić do ostatniego rzeczownika w zdaniu nadrzędnym? Rozumiem, że zdanie „Ojciec Jana, który jest kolejarzem, naprawi nam tę kolejkę” brzmi niejednoznacznie i w wypadku, gdy kolejarzem jest ojciec, należałoby je przeredagować. Ale co z takim przykładem jak „Płyn do mycia naczyń, któryśmy dziś kupili…”? Znam redaktorów, którzy i to zdanie by poprawili, dla mnie to jednak zbytek pedanterii.
  • Dywiz w nazwach miejscowych oraz w nazwach przystanków

    29.01.2024
    3.10.2021

    Szanowni Językoznawcy,

    co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • Jestem samochodem
    2.03.2011
    2.03.2011
    Witam.
    Chciałbym zapytać, czy poprawne jest sformułowanie „Jestem samochodem”. Często się słyszy to stwierdzenie w sytuacji, gdy ktoś przyjechał samochodem. Na początku uważałem to sformułowanie za wysoce niepoprawne, ironicznie odpowiadając: kim? Niemniej, po głębszym namyśle stwierdziłem, ze można być dostarczonym, przywiezionym samochodem. Czyli „Jestem samochodem”, w domyśle: „Jestem przywieziony samochodem”, powinno być poprawne. Proszę o wyjaśnienie tej kwestii.
    Pozdrawiam
    Jakub
  • na pół gwizdka
    25.01.2014
    25.01.2014
    Dzień dobry,
    ostatnio zwrócił moją uwagę zwrot robić coś na pół gwizdka. Czy wiedzą Państwo coś więcej o jego pochodzeniu? Dlaczego akurat gwizdka i dlaczego akurat pół? Byłbym bardzo wdzięczny za jakiekolwiek informacje. Poza jego znaczeniem nie udało mi się dotrzeć do zbyt wielu wiadomości na temat tego zwrotu.
  • patronalny
    28.01.2005
    28.01.2005
    Czy uroczyste obchodzenie dnia świętego patrona (patronów) jakiegoś zawodu można nazywać patronalnym świętem tego zawodu i czy powinno się pisać to wielkimi czy też małymi literami? Z góry gorące dzięki!
  • Trzebież
    13.06.2003
    13.06.2003
    Jaką formą: męską czy żeńską jest Trzebież? Dla wyjaśnienia dodam, że jest to miejscowość położona niedaleko Szczecina. Pytam, bo np. na budynku dworca PKP widnieje napis Trzebież Szczeciński, zaś np. na stronach internetowych Urzędu Miejskiego w Szczecinie użyto formy: Trzebież Szczecińska. Jaka forma jest więc poprawna?
  • zagadki gramatyczne
    14.11.2001
    14.11.2001
    Szanowni Państwo!
    Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
    Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
    1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
    2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
    3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
    4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
    5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
    6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
    7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
    Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
    Mirosław Sochalski, Bydgoszcz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego