koniami
  • Pisanie ikon
    11.01.2018
    11.01.2018
    Szanowni Państwo,
    moje stwierdzenie o malowaniu ikony często spotyka się z ostrą reakcją rozmówcy: „Ikon się nie maluje, ikony się pisze!”.
    Które wyrażenie jest poprawne w języku polskim?
    Zawsze sądziłam, że pisanie ikon to kalka z języka rosyjskiego, w którym pisać znaczy ‘malować’ (po rosyjsku pisze się także obrazy). A może ma to jakieś znaczenie kulturowe? Czy w takim razie będzie ważne, czy mówimy o ikonie prawosławnej czy np. o konie katolickiego artysty z Hiszpanii?

    Pozdrawiam
  • pisarzy czy pisarzów?
    23.06.2004
    23.06.2004
    Witam!
    Mam pytanie odnośnie rzeczowników rodzaju męskiego z końcówką -acz a. -arz. Tzn. kiedy mamy jedynie fleksję -aczy a. -arzy, a kiedy dodatkowo -aczów a. -arzów? Na domiar złego w tutejszym słowniku ortograficznym i słowniku języka polskiego mamy rozbieżne dane (tzn. większa część rzeczowników z fleksją: -aczy + -aczów a. -arzy + -arzów wymieniona jest jedynie w SJP, a brakuje jej w SO).
    Z góry dziękuję i pozdrawiam całą redakcję ;)
  • pisownia spółgłosek miękkich
    25.10.2006
    25.10.2006
    Witam serdecznie!
    Czy istnieją jakieś zasady pisowni spółgłosek miękkich? Jak wyjaśnić dziecku, kiedy piszemy spółgłoskę miękką, a kiedy zmiękczamy spółgłoskę przez i?
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • pourywane -śmy
    29.10.2007
    29.10.2007
    Dzień dobry, mam pytanie.
    W popularnej niegdyś serii westernów Wiesława Wernica o przygodach Karola Gordona i doktora Jana autor konsekwentnie stosował taką pisownię: „Zgasiliśmy ognisko, zalali je wodą, po czym wskoczyli na konie i pocwałowali w prerię”. Nigdzie indziej nie spotkałem tak zbudowanych zdań, z „pourywanymi” -śmy. Czy to aby na pewno poprawne? Wydaje mi się, że to jakaś nieco archaiczna pisownia.
    Andrzej Nowakowski
  • przed/ prae

    21.10.2023
    21.10.2023

    Szanowni Eksperci,

    we fraszce Jana Kochanowskiego „Do snu” znajduje się fragment „wyschły przed gorącem wody”. Zastanawiam się, czy użycie przez poetę przyimka „przed” w zacytowanym fragmencie nie jest przypadkiem kalką łacińskiego prae w znaczeniu <w obliczu, z powodu czegoś>?

  • Przetrwali zimę o worku ziemniaków
    25.12.2016
    25.12.2016
    Jedno z tegorocznych haseł Szlachetnej Paczki głosi: Starzy, samotni, schorowani – przetrwali zimę o worku ziemniaków. Wiadomo mi, że można powiedzieć, że ktoś cudem przeżył o chlebie i wodzie, ale czy sformułowanie o worku ziemniaków jest poprawne? A jeśli tak, to czy można przetrwać lub przeżyć np. o maśle, o jajkach, o sałacie, o wódce, o piwie, czy – o zgrozo – o skrzynce buraków, o słoiku ogórków lub o puszce śledzi?
  • przyjaciel kozy

    11.02.2024
    11.02.2024

    Z kolegą z pracy przypomnieliśmy sobie stare (a przynajmniej wydaje się nam, że stare) powiedzenie „Przyjacielu Mojej Kozy”, które słyszeliśmy od lat, pytając osoby z pracy, wiele innych osób również potwierdziło, że słyszało to powiedzenie, nie wiedząc jednak co ono oznacza. Pamiętam, że tego powiedzenia używali nawet moi rodzice, a po szybkim przejrzeniu przeglądarki znalazłem tylko losowe użycia tego przysłowia bez większego kontekstu. Czy istnieje jakaś definicja tego powiedzenia? Czy jest to powiedzenie bez żadnej definicji które jakoś znalazło się w obiegu w pewnym momencie. Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • puszta
    20.11.2006
    20.11.2006
    Witam Państwa!
    Chciałabym się upewnić, czy dopuszczalny jest zwrot: „Byliśmy w puszcie” (step węgierski), czy tylko „Byliśmy na puszcie”. Serdecznie pozdrawiam!
    K.M.
  • rasizm
    5.06.2006
    5.06.2006
    W gazecie przeczytałam następujący artykuł: „Dwaj niemieccy pracownicy zostali zwolnieni z pracy za rasistowskie wypowiedzi na temat kolegi pochodzącego z Polski”. Zaskoczona, od razu zajrzałam do słownika, sprawdzić definicję słowa rasa, ale nie znalazłam tam jasnej odpowiedzi. Nurtuje mnie, czy obelgi dotyczące narodowości, np. Niemca wobec Polaka, można nazwac rasistowskimi. Czy można uznać, że istnieje np. rasa polska. Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Z powazaniem
  • rasy królików
    5.10.2006
    5.10.2006
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać o pisownię nazw ras królików w fachowej broszurze – rasa Rex, Castorex, np. okrywa włosowa królików rasy Rex, wymogi dla królików reksów – chodzi mi o wielkie i małe litery, x i ks. Dziękuję, pozdrawiam.
    Marta
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego