Szanowni Państwo,
mam pytanie z zakresu odmiany nazw obrębów ewidencyjnych. Czy należy pisać np. Teren inwestycji obejmuje działkę o nr ewid. X położoną w obrębie ewidencyjnym Uzarzewa (lub Żółkowa), gm. Swarzędz, czy należy pisać Teren inwestycji obejmuje działkę o nr ewid. X położoną w obrębie ewidencyjnym Uzarzewo (lub Żółków), gm. Swarzędz?

Borykam się z następującym problemem: "Mercedes" to nazwa własna, natomiast słowo „samochód” to nazwa pospolita. Czy tłumacząc "Mercedes" na języki obce jako „samochód” (czyli zastępując nazwę własną nazwą pospolitą jako "car") doszłoby trwale do apelatywizacji?

Szanowni Państwo,

chciałbym zapytać o formanty w następujących wyrazach: choineczka, chłopczyk i kółeczko.

Spotkałem się już z opinią, że winny to być odpowiednio: -eczka, -czyk i -eczko, choć nijak mnie to nie przekonuje - w odmianie wyrazów podstawowych mamy bowiem formy choinek - ø, chłopc-a i kółek-ø, co sugerowałoby, że -ecz i -cz wchodzą w obręb tematu słowotwórczego, zaś -ka, -yk i -ko to prawidłowe formanty (co też wydaje mi się bardziej logiczne).

Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości - jeśli się mylę, będę wdzięczny za wykazanie, gdzie tkwi błąd w moim rozumowaniu oraz wskazanie jakichś aktualnych opracowań w tym zakresie.

Z wyrazami szacunku

M.

Szanowni Państwo!
Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
Z serdeczną wdzięcznością,
Helena Kazancewa

Dzień dobry,

czy didaskalia przerywają cytat ujęty w cudzysłów? Podam taki przykład wypowiedzi dialogowej:

– Powiem im tak: "Drodzy przyjaciele chrześcijanie - z naciskiem na "chrześcijanie" – coś wam wytłumaczę..."

Czy chrześcijanie w didaskaliach wymagają użycia cudzysłowu ostrokątnego jako oznaczenia cytatu zagnieżdżonego, czy też może być użyty ponownie cudzysłów apostrofowy?

Z góry dziękuję za odpowiedź

stała czytelniczka Poradni

Dzień dobry,

Proszę o wyjaśnienie roli ("wyłączającej z / włączającej do" zakresu odniesienia zdania) przyimka poza, a przy okazji i sensu poniższego zdania: Rzeczywiście, obu paniom natura nie poskąpiła – poza urodą – twardych charakterów i sporych temperamentów. Mam wątpliwości, czy autor tej wypowiedzi chwali urodę i przymioty obu pań, czy raczej tylko cechy ich charakterów...

Szanowni Państwo,
bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.