pociąg
  • Gadu-gadu, a walizka po peronie skacze
    29.06.2012
    29.06.2012
    W Polityce z 23 marca 2002 Ludwik Stomma napisał m.in.: „I taką właśnie porę roku wybrał nasz ukochany minister zdrowia, by zrobić istny podrzut myszaty (jest i taka ohyda), ogłaszając, iż środki antykoncepcyjne nie będą refundowane. Oczywiście gadu-gadu, a walizka po peronie skacze (…)”. Jakie jest źródło owego powiedzenia o skaczącej walizce? Wielu 50- i 60-latków z mojego otoczenia go używa.
  • godzina czasu
    12.04.2011
    12.04.2011
    W zdaniu „Została mi godzina czasu do pociągu” użycie wyrażenia godzina czasu jest błędem, ale czy w takich przykładowych zdaniach jego użycie jest również niepoprawne?
    1. „Godzina czasu, który tak szybko ucieka” lub jako strofa wiersza „Mamy tylko/ godzinę czasu,/ który tak szybko/ ucieka”.
    2. „Oblicz, która jest godzina czasu miejscowego w Warszawie w dniu 10 kwietnia, jeżeli w Londynie jest godzina 10.30”.
    3. „Nie ma to jak godzina czasu wolnego podczas pracy”.
  • inicjały

    2.05.2024
    2.05.2024

    Litery RP — Rzeczpospolita Polska — są skrótowcem, ale czy (będąc skrótowcem) są także inicjałami Rzeczypospolitej Polskiej. Pytam w związku z użyciem określenia „inicjały” RP (w przywołanym kontekście) w niektórych współczesnych przepisach prawnych. W międzywojniu litery RP w przepisach prawnych były nazywane zazwyczaj „literami R.P.” Pytanie nie dotyczy liter ozdobnie powiązanych, które — z powodu formy — tworzą monogram. Pozdrawiam.

  • Jestem samochodem
    2.03.2011
    2.03.2011
    Witam.
    Chciałbym zapytać, czy poprawne jest sformułowanie „Jestem samochodem”. Często się słyszy to stwierdzenie w sytuacji, gdy ktoś przyjechał samochodem. Na początku uważałem to sformułowanie za wysoce niepoprawne, ironicznie odpowiadając: kim? Niemniej, po głębszym namyśle stwierdziłem, ze można być dostarczonym, przywiezionym samochodem. Czyli „Jestem samochodem”, w domyśle: „Jestem przywieziony samochodem”, powinno być poprawne. Proszę o wyjaśnienie tej kwestii.
    Pozdrawiam
    Jakub
  • Jestem samochodem
    14.03.2013
    14.03.2013
    Kilka dni temu usłyszałam przypadkowo pytanie: „Czy jest pan samochodem?”. Zdaję sobie sprawę z tego, że logiczniej byłoby zapytać „Czy przyjechał Pan samochodem?”, ale być może w języku potocznym można używać pierwszej wymienionej przeze mnie konstrukcji… Będę zobowiązana za kilka słów na ten temat.
    Za wszystkie porady serdecznie dziękuję i cieszę się, że udało mi się trafić na otwartą linię ;-)
  • klasa biznes
    24.05.2009
    24.05.2009
    Szanowna Poradnio!
    Czy zapis bizes klasa jest poprawny, np. w zdaniu: „Nigdy nie latałem samolotem biznes klasą” (analogicznie do: „Nigdy nie jeździłem pociągiem pierwszą klasą”)? Słownik ortograficzny PWN nie rejestruje terminu biznes klasa. Można tam znaleźć jedynie biznes class z informacją, że jest to wyrażenie nieodmienne. Czy powinno więc być: „Nigdy nie latałem biznes class”?
    Dziękuję za odpowiedź.
    M.
  • Która godzina?
    28.05.2011
    28.05.2011
    Dzień dobry.
    Proszę o wyjaśnienie następującej kwestii. A chodzi o liczebniki. Czy niepoprawną formą jest mówienie, że jest godzina pierwsza (po popołudniu) lub czwarta (po popołudniu) itd.? Uczono mnie, że mówi się czternasta, siedemnasta, dwudziesta pierwsza, dwudziesta czwarta itd. Ostatnio coś zachwiało moją pewność w tej kwestii, to znaczy, że można równie dobrze mówić dwunasta (w nocy), szósta wieczorem czy siódma. Dlatego proszę o jej wyjaśnienie. Dziękuję.
    Pozdrawiam serdecznie
    Patrycja
  • Lubić lubię, ale…
    7.10.2008
    7.10.2008
    Jak należy zapisać paralelną konstrukcję bezokolicznikowo-czasownikową według schematu „Lubić, lubię, ale nie jem”:
    a) Lubić, lubię, ale nie jem;
    b) Lubić lubię, ale nie jem;
    c) Lubić – lubię, ale nie jem?

    Inne przykłady:
    Dziwić, to nie dziwi.
    Podróżować pociągami na „tamtą stronę”, podróżowały tylko jednostki (…).
    Jeździć dokądkolwiek indziej się nie jeździło, chyba że wielcy ryzykanci (…).
    Musieć, muszą ogólnie nie więcej niż obmyć podłogę (…).
    Pracować nie pracuje nikt.
  • Nazwa festiwalu

    25.09.2022
    25.09.2022

    Szanowni Państwo,

    od wczoraj w Kielcach trwa sympatyczna impreza pod nazwą – „Pociąg do literatury”. Herling Grudziński Festiwal. Moje pytanie dotyczy tej drugiej części nazwy. Oczywiście jest to „kalka” z języka angielskiego, gdzie słowo Festival występuje na końcu nazwy imprezy. Czy w takim razie, czy skoro konstrukcja jest angielska, to słowo Festiwal nie powinno występować także w angielskiej postaci – Festival?

  • nazwy stacji metra
    29.09.2014
    29.09.2014
    Szanowni Państwo,
    jak wygląda kwestia wielkiej litery w pisowni nazw stacji: Metro Kabaty i skr. M. Kabaty (metro Kabaty i skr. m. Kabaty)? Szczególnie frapuje mnie przypadek Dworca Gdańskiego, placu Wilsona i Ratusza Arsenału (Ratusza Arsenał?). Czy oprócz wielkiej litery powinniśmy użyć cudzysłowu, a jeśli tak, to w jaki sposób? Wysiądę z pociągu na Metro/metro Wilanowska czy na Metrze/metrze Wilanowska? Czy skr. na Wilanowskiej jest poprawny?
    Z wyrazami szacunku
    Wdzięczny Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego