Dzień dobry.
Już od wielu lat trapi mnie poprawna forma słowa Rzeczpospolita czy Rzeczypospolita. Uszy mnie świerzbią, gdy słyszę polskich polityków czy dziennikarzy, którzy na wielokroć sposobów odmieniają to słowo. Mam przed sobą Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN pod red. Andrzeja Markowskiego wydany w 2008 roku, strona 1014: „rzeczpospolita (nie: rzeczypospolita)”. Na Waszej stronie czytam, że obie formy są poprawne. To jak jest naprawdę z tą Rzeczpospolitą?

Moje pytanie nie jest chyba stricte językowe, ale… Czy poprawnie (prawidłowo?) jest, gdy w tytułach, a nawet artykułach, dotyczących Iraku i Saddama Husajna, pojawia się imię zamiast nazwiska byłego dyktatora Iraku, np. „Kto i co po Saddamie?”, „Reżim Saddama obalony” itd. Przecież Saddam to imię (chyba źe się mylę), a nie nazwisko. To tak jakby powiedzieć, że „Geroge wysłał wojska amerykańskie do Iraku” (mając na myśli prezydenta Busha) albo „Adolf został pokonany” (pisząc o Hitlerze).
Pozdrawiam serdecznie
A.S.

Słowniki ortograficzne i języka polskiego podają sex jako oboczną formę słowa seks. Mamy także sex appeal, sex shop i sexy. Pisanie x zamiast ks jest częstym zabiegiem marketingowym, ostatnio pojawiły się bowiem filmy Sex w Brnie i Śmiertelnie sexowna. Czy pisownia przez x jest tutaj uzasadniona? Jest też hasło promujące jeden z filmów: „Zemsta jest sexi”, a co rusz można w rozmaitych sloganach przeczytać o textach i że coś jest robione na maxa. Co Państwo o tym sądzą?

W żadnym ze słowników nie znalazłam słowa serwetnik. Z pewnością jest to potocznie używana nazwa (także handlowa) kółka na serwetkę z tkaniny. Ale jak nazwać to, w co wkładamy serwetki papierowe? Czy to również jest serwetnik?

Czy możemy sędziną określić kobietę-sędzię? Czy raczej żonę sędziego? Czy mówiąc o kobiecie – zastępcy głównego księgowego, powiemy: zastępca głównego księgowego, czy raczej zastępczyni głównego księgowego?

Panie profesorze,
czy odmieniamy skrótowiec GERD (gastroesophageal reflux disease)? Np. „Strategia postępowania w GERD-zie zakłada (…)”. Czy odmienia się skrótowiec NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne)? Np. „Lek ten powinno podawać się łącznie z NLPZ-ami”. Czy istnieją jakiekolwiek skrótowce, których nie należy odmieniać? Oraz czy powinno się pisać Kodeks etyki lekarskiej, czy Kodeks Etyki Lekarskiej, czyli tak jak jest w oryginale?
Pozdrawiam

Dzień Dobry,

Jak odmieniać słowo smartwatch?

Z wyrazami szacunku,

klasa 1B

Czy i w jaki sposób można odmieniać skrót SMS? Jak należy go akcentować? Czy pisownia esemes jest poprawna? Czy w mowie potocznej można używać czasownika esemesować?

Szanowni Państwo,
chciałem zapytać, która forma jest poprawna: „Wyślij SMS-a pod numer…” czy „Wyślij SMS pod numer…”. Za odpowniedź będę bardzo wdzięczny.
Pozdrawiam serdecznie.

Szanowni Państwo,
w psychologii używa się terminu spektrum autyzmu, który wchodzi w połączenia z różnymi przyimkami: na spektrum autyzmu, w spektrum autyzmu, ze spektrum autyzmu. Dla mnie w spektrum autyzmu mieszczą się pewne zaburzenia, czy jak to dzisiaj coraz częściej się przyjmuje „stany”. Potocznie jednak przyjęła się kalka z języka angielskiego (people on autism spectrum). W angielskim ten termin na razie raczej rzadko występuje w pracach naukowych, ale we wszelkich innych wypowiedziach jest bardzo popularny. Co więcej, wygląda na to, że osoby z autyzmem zaakceptowały także ten sposób mówienia o sobie. W Polsce jest podobnie.
Czy któryś z przyimków jest w tym wypadku bardziej poprawny?
Łączę serdeczne pozdrowienia
Ewa Pisula