przetrwać
  • Przetrwali zimę o worku ziemniaków
    25.12.2016
    25.12.2016
    Jedno z tegorocznych haseł Szlachetnej Paczki głosi: Starzy, samotni, schorowani – przetrwali zimę o worku ziemniaków. Wiadomo mi, że można powiedzieć, że ktoś cudem przeżył o chlebie i wodzie, ale czy sformułowanie o worku ziemniaków jest poprawne? A jeśli tak, to czy można przetrwać lub przeżyć np. o maśle, o jajkach, o sałacie, o wódce, o piwie, czy – o zgrozo – o skrzynce buraków, o słoiku ogórków lub o puszce śledzi?
  • czas teraźniejszy
    8.05.2010
    8.05.2010
    Dzień dobry.
    Jak będzie wyglądać forma teraźniejsza od wyrażenia przetrwać? Chodzi mi o np. takie zdanie: „Drużyna przetrwała wszystkie ataki”. Myślałem o słowie przetrwuje, ale takiego słowa nie ma.
    Pozdrawiam
  • Ocalały, ocalony, ocaleniec
    16.05.2017
    16.05.2017
    W języku angielskim istnieje wygodny termin survivor używany np. do określenia kogoś, kto przeżył Holokaust. Czy po polsku nazwalibyśmy taką osobę ocalonym czy ocalałym?
    Intuicja podpowiada mi, że ocalony sugeruje „przez kogoś” (ergo: zawdzięcza przetrwanie komuś innemu) natomiast ocalały nie niesie tych konotacji, co moim zdaniem jest lepsze, bo nie odbiera sprawstwa i inicjatywy „ofiarom”.

    Czy Eksperci podzielają moją intuicję? Byłabym wdzięczna za opinię.
  • beze i przeze
    14.01.2005
    14.01.2005
    Witam
    Przyimek bez przed zaimkiem mnie występuje w formie beze. Podobnie przyimek przez – w formie przeze. Są to jedyne sytuacje, w których używamy przyimków beze i przeze (a więc jedynie przed zaimkiem mnie). Jaka jest przyczyna takiego zjawiska i jak można by je fachowo nazwać?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Co płazom uchodzi płazem?
    11.10.2011
    11.10.2011
    Dzień dobry!
    Chciałem zapytać o płaza. Jak to się stało, że wyrażenia typu ujść płazem i płazować dały początek nazwie gromady zwierząt?
  • Jak się zowiesz?
    26.06.2013
    26.06.2013
    Szanowni Państwo,
    dziękuję za poprzednie odpowiedzi. Czy zowę itd. oraz zwę itd. to dwie oboczne formy koniugacyjne od czasownika zwać, czy też ta pierwsza jest formą jakiegoś innego czasownika?
    Z góry serdecznie dziękuję za pomoc.
    Łukasz
  • Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę

    31.01.2022

    Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę - czy to odcień?


    Dzień dobry,

    Niedawno zastanawialiśmy się z lubą, jak mogli Polacy/Słowianie określać kolory i barwy/farby, zanim też zaczerpnęli te nazwy z języków odpowiednio romańskich i germańskich. Czy istnieje jakieś pierwotnie nasze określenie na kolor? Czy to może odcień?

  • absmak
    26.12.2010
    26.12.2010
    Moje pytanie dotyczy poprawności utworzenia i w ogóle przydatności słowa absmak. Wydaje mi się, że przedrostek ab- nie ma takiej samej funkcji co przedrostek nie-, więc nie ma sensu tworzyć obok niesmaku synonimiczny mu absmak.
    Pozdrawiam
  • banda

    6.05.2023
    6.05.2023

    Dzień dobry,

    jakim zapożyczeniem jest leksem banda (fonetycznym, morfologicznym czy kalką), w którym wieku wyraz ten wszedł do języka polskiego i czy jego znaczenie się nie zmieniło?

  • Białe Błota
    14.05.2020
    14.05.2020
    Szanowna Pani Profesor,
    mieszkam w miejscowości Białe Błota. Serdecznie Panią proszę o odpowiedź na pytanie, jak poprawnie używać tej nazwy w dopełniaczu: Białych Błot czy może Białych Błót.
    Z góry dziękuję za odpowiedź, życząc zdrowia w tych pandemicznych czasach.
    Łączę pozdrowienia,
    Marek Ejzenberg
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego