racja
  • akcent
    10.01.2003
    10.01.2003
    Jak powinny być akcentowane wyrazy liceum i idea? Dziennikarze tvn akcentują trzecią sylabę od końca. Czy mają rację?
  • Ale z ciebie numer!
    17.09.2005
    17.09.2005
    Zastanowiła mnie kwestia pisowni słowa numer w D lp. Słownik PWN podaję jedynie formę numeru, co nie budzi moich zastrzeżeń przy przyjęciu znaczenia numer jako liczby czy przedmiotu opatrzonego jakąś liczbą. Jednak numer potocznie oznacza również łobuziaka. Wydaje mi się, że w tym znaczeniu powinno brzmieć numera. Dostrzegam analogię ze słowem fenomen, gdzie stosujemy formy fenomenu (zjawisko zadziwiające) lub fenomena (człowiek uzdolniony). Czy mam rację?
  • Allerdyce, z Allerdyce’em; Malachi: odmieniać czy nie?
    11.12.2015
    11.12.2015
    Drodzy Państwo!
    Proszę o pomoc w ustaleniu poprawnej odmiany obcych imion: Allerdyce i Malachi (wym. Malakaj).
    W pierwszym przypadku skłaniam się ku zasadzie dotyczącej nazwisk zakończonych na nieme /e/, a zatem użyłabym odmiany podobnej jak w przypadku nazwiska Joyce. A może imię to jest nieodmienne?
    W przypadku imienia Malachi początkowo naturalna wydawała mi się odmiana bez użycia apostrofu, ale taki zapis sugeruje błędną wymowę. Czy mam rację, sądząc, że apostrof jest konieczny?
    Natalia
  • alternatywa
    20.11.2002
    20.11.2002
    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości dotyczących pewnego stwierdzenia. Ostatnio w telewizji emitowany był program, bądź raczej konkurs, w którym jedna z konkurencji polegała na wskazaniu błędów językowych czy ortogaficznych. Na tablicy umieszczone było między innymi zdanie: MAM DWIE ALTERNATYWY. Zawodnicy wskazali na to zdanie jako błędnie sformułowane. Ja również przychyliłam się do ich odpowiedzi, natomiast mój chłopak się ze mną nie zgodził, podając mi następujący przykład: „Mam zamiar wydać zarobione pieniądze. Więc albo kupię Poloneza, albo Fiata, czyli to jest pierwsza alternatywa. Jak również zastanawiam się nad kupnem domu, który kupię albo w Lublinie, albo w Krakowie – druga alternatywa. W związku z tym mam dwie alternatywy”. Czy na podstawie tego przykładu można powiedzieć, że „mam dwie alternatywy”, i czy w ogóle takie stwierdzenie jest dopuszczalne?
    Bardzo proszę o odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Dagmara Iskra
  • Ani czy i?
    20.01.2016
    20.01.2016
    Szanowni Państwo,
    czy poprawnie zbudowane jest zdanie: Nie może być jednak żadnych wątpliwości co do tego, kto jako pierwszy użył przemocy ani kto odniósł większe straty.
    Mam problem ze słówkiem ani. Niby zdanie przeczące, więc ani powinno być, ale tu pasuje chyba bardziej spójnik i. Czy mam rację?
  • Ani czy i?
    31.03.2017
    31.03.2017
    Szanowni Państwo,
    toczymy z żoną spór o to, czy poprawne jest zdanie: Denemarková staje po stronie słabszych – niezależnie od feminizmu ani jakichkolwiek innych -izmów (https://literackie-skarby.blogspot.com/2017/03/radosna-sia-jaskoek-vs-drapiezna-meska.html, komentarz z 19.03.2017). Żona uważa, że jak najbardziej, ja jednak powiedziałbym: …niezależnie od feminizmu i jakichkolwiek innych -izmów (choć jednak: Nie zależy to od feminizmu ani jakichkolwiek -izmów).
    Prosimy o salomonowy wyrok.
  • Annamaria
    6.03.2013
    6.03.2013
    Szanowni Państwo,
    jak należy odmieniać przez przypadki żeńskie imię Annamaria? Załóżmy, że jest to imię osoby polskiej narodowości, ale posiadającej obywatelstwo inne niż polskie. Dlaczego imię Annamaria bywa niekiedy tłumaczone na język polski jako Anna Maria?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • À propos

    19.10.2022
    19.10.2022

    Szanowni Państwo, moje pytanie dotyczy zwrotu „à propos”. W języku francuskim majuskuły zapisujemy bez akcentu, więc na początku zdania zapiszemy „A propos”. Jak to jednak wygląda w języku polskim? Do zasad pisowni którego języka powinniśmy się odnieść? Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • a także
    26.11.2011
    26.11.2011
    Witam,
    czy wyrażenia wprowadzane przez a także – poprzedzone przecinkiem – powinny być również zamknięte przecinkiem?
    Dziękuję
    AP. Lublin
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego