szkoda
  • smok i żmij
    22.06.2007
    22.06.2007
    Drodzy Państwo,
    pragnę zapytać o etymologię słów smok i żmij. O ile orientuję się w mitologii słowiańskiej, to żmij to właśnie 'smok'. Jednak obecnie tyko osoby interesujące się starożytnościami słowiańskimi znają słowo żmij, wyszło ono z powszechnego użytku, zastąpione przez smok. Czy słowo smok jest rdzennie polskie (ewentualnie słowiańskie)?
    Z poważaniem
    Michał „Siristru” Dłużak
  • spocony jak świnia
    15.03.2015
    15.03.2015
    Skąd i kiedy w języku polskim pojawiło się powiedzenie spocony jak świnia? Świnie nie mają gruczołów potnych i się nie pocą, więc wyrażenie to nie jest specjalnie logiczne. W angielskim jest identyczne wyrażenie (sweat like a pig, ale etymologia wywodzi się podobno od pig iron czyli surówki hutniczej). Jest także podobne wyrażenie po włosku (sudare come un porco). Nie znalazłem tego wyrażenia w Korpusie Językowym, więc nie byłem w stanie sam określić, kiedy po raz pierwszy się pojawiło.
  • spory rodzinne
    14.06.2015
    14.06.2015
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o zabranie głosu w naszym rodzinnym sporze i wskazanie poprawnego wariantu: „Cokolwiek byś zrobił / czegokolwiek byś nie zrobił, zawsze będziesz żałował”.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam serdecznie!
  • Spójnik
    11.06.2019
    11.06.2019
    Szanowni Państwo,
    jaką funkcję pełni słowo we fragmencie wiersza Adama Mickiewicza Pieśń żołnierza?

    Wstaję, aż ja w pruskiej ziemi!
    Jak tam lepiej leżeć w błocie.
    W chłodzie. w głodzie i na słocie,
    Ale w Polszcze między swemi!

    Czy mamy tu do czynienia z przypadkiem użycia partykuły opisanym w SJPD jako „spójnik zestawiający zdania współrzędne z uwydatnieniem niezwykłości treści jednego z nich, nagłej zmiany sytuacji itp.”?
  • spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

    22.05.2024
    22.05.2024

    Szanowni Państwo. Chciałbym zapytać o termin spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Czy nazwa ta jest logiczna? Jeśli jakiś podmiot ma ograniczoną odpowiedzialność, to siłą rzeczy nie budzi zaufania, wręcz przeciwnie — jest podejrzane. Skąd więc taki dziwny termin?

  • Szanghaj
    30.06.2017
    30.06.2017
    Ostatnio zauważyłem, że znana videoblogerka mieszkająca w Szanghaju, uważa, że dopełniacz wyrazu Szanghaj nie powinien brzmieć Szanghaju, tylko inaczej. Czy wyraz Szanghaju jest poprawny? Jeżeli nie, to jakiego wyrazu powinniśmy używać? Z góry dziękuję za odpowiedz.

    Pozdrawiam
    Czytelnik
  • technicznoprawny

    5.05.2023
    5.05.2023

    Dzień dobry,


    uprzejmie proszę o wyjaśnienie, co oznacza przymiotnik "technicznoprawny".


    Przykłady użycia:

    "Bardziej prawidłowe jest jednak traktowanie pojęcia szkody w sposób technicznoprawny."

    "Dyrektywy wyboru konsekwencji można traktować jako technicznoprawny środek zwężania luzu decyzyjnego (...)."

    "Pozostałe przedstawione w uwagach Biura Legislacyjnego propozycje poprawek mają charakter (...) technicznoprawny."

    "Otwarcie spadku to termin technicznoprawny (...)."


    Z poważaniem

    Czytelnik

  • To mi nie przeszkadza…
    18.10.2019
    18.10.2019
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące użycia odpowiedniego przypadka w zdaniach przeczących, np. To nie przeszkadza mi prezentować wrogą postawę/wrogiej postawy. Jak powinno być? Dopełniacz czy biernik? Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • To niby zwykły autobus, ale jednak coś w sobie ma
    24.05.2017
    24.05.2017
    Zastanawiam się, czy w przykładach takich jak: To niby zwykły autobus, ale jednak coś w sobie ma powinniśmy stosować pisownię niby z łącznikiem, w oparciu o regułę [188] WSO. Wątpliwość bierze się stąd, że podany tam przykład: niby-demokratyczny odczuwam jako zwartą całość, jakby termin, podczas gdy w moim przykładzie cząstka niby pojawia się doraźnie. Niby-demokratyczne można uznać za pewną kategorię państw – niby-zwykłe trudno zaś uznać za kategorię autobusów.

    Czytelnik
  • truchło

    28.10.2022
    28.10.2022

    Szanowni Eksperci,

    ostatnio często widuję użycie wyrazu „truchło” w znaczeniu „ciało martwego zwierzęcia”. Mam wrażenie, że celują w tym źródła policyjne (przykładowe wyniki wyszukiwania: „policja została powiadomiona o truchle psa”, „funkcjonariusze zabezpieczyli truchło kota”, „truchło kilkunastu zwierząt znaleźli policjanci”). Czy takie użycie jest poprawne? Znane mi słowniki traktują ten wyraz jako książkowy, poza tym nigdy nie zawężają jego zakresu do zwierząt.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego