warty
  • Zrobię to wieczorem pod koniec roku
    3.07.2018
    3.07.2018
    Szanowni Państwo,
    drażnią mnie wypowiedzi typu: Sprawa zostanie załatwiona końcem listopada, Drogę oddamy do użytku końcem roku. Według mnie powinno być: pod koniec listopada, pod koniec roku. Może jeszcze: z końcem listopada… ? Ale to też niezbyt mi się podoba.

    Proszę o poradę
    Halina Mastalska
  • zrosty czy czasowniki rozdzielnie złożone?
    12.12.2007
    12.12.2007
    Dzień dobry!
    Chciałbym zapytać, czy czasowniki lekceważyć i zadośćuczynić (być może jeszcze inne, podobne) można zaliczyć do gramatycznej kategorii czasowników rozdzielnie złożonych (analogicznie do niemieckich vorstellen, ausgeben itp.).
  • Zrób, proszę!
    26.02.2020
    26.02.2020
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie, czy wydawanie komuś polecenia w sposób przynieś, proszę, wyślij, proszę, kup, proszę jest poprawną formą trybu rozkazującego w języku polskim? Zastanawiam się, czy nie jest to bezmyślna kalka z języka angielskiego. Czy nie powinno się powiedzieć proszę przynieść, proszę wysłać, zamiast silić się na pozę bycia uprzejmym?
  • żadne z nas

    17.02.2024
    17.02.2024

    Jestem w grupie, w której są zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Chyba nie mogę powiedzieć: „żaden z nas”, bo kobiety się obrażą. Nie mogę też powiedzieć: „żadna z nas”, bo mężczyźni się obrażą. Jak to powiedzieć?

    Ktoś mi podsunął, że „żadne z nas”.

    Ale żadne jest przecież w rodzaju nijakim, czy na pewno w polskim mieszana grupa przechodzi w rodzaj nijaki? Mógłbym powiedzieć: „żadne z dzieci”, ale to dlatego, że "dziecko" jest rodzaju nijakiego, tymczasem przy „żadne z nas” chyba ani kobieta, ani mężczyzna nie utożsamiliby się z rodzajem nijakim.

  • że+by
    17.10.2010
    17.10.2010
    Zgodnie z np. USJP piszemy: „Chcę, żeby grał”, „Nie sądzę, żeby grał”. Słowniki milczą jednak o pisowni że*by w zdaniach typu: „Myślę, że*by się zgodził” (= że zgodziłby się) – czy osobno, mimo że „Myślę, czyby się zgodził”? W Nowym słowniku interpunkcyjnym języka polskiego prof. Podracki podaje jednak: „Czuję w sobie taką ochotę, żebym skakał i tańczył” (hasło taki).
    Michał Gniazdowski
  • Żyd i Żydek
    15.01.2007
    15.01.2007
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać, czy można uznać, iż słowa Żyd lub Żydek są w języku polskim nacechowane pejoratywnie. Czy obraźliwe będzie powiedzenie, że ktoś jest Żydem (np. „Ty Żydzie”, funkcjonują też przecież zwroty takie, jak żydowski procent)? Czy też powiedzenia o Żydach – Żydki sugeruje nastawienie osoby posługującej się tym zwrotem? Z góry dziękuję za odpowiedź w tej delikatnej i trudnej kwestii.
  • Żydzi, masoni i cykliści
    7.09.2004
    7.09.2004
    Witam. Interesuje mnie, co ma oznaczać słowo cyklista stosowane w wypowiedziach zwolenników spiskowej teorii dziejów (vide „wszystkiemu winni Żydzi, masoni i cykliści”) i jaka jest geneza jego użycia w tym kontekście.
    Pozdrawiam – Piotr.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego