wiadomość
  • wz. (=w zastępstwie)
    30.09.2003
    30.09.2003
    Witam,
    bardzo proszę o wyjaśnienie. W wojskowych pismach, kierowanych do przełożonych, bardzo często pojawia się skrót słów w zastępstwie pisany w/z lub wz. (z kropką na końcu). Moja dociekliwość, wyrażona m.in. poszukiwaniem takowego skrótu na różnych stronach internetowych, nie została nagrodzona :), gdyż nie znalazłem żadnej wzmianki na ten temat. Według mnie nie powinno się używać tych słów, bo to, czy ktoś przełożonego zastępuje (skądinąd przecież oficjalnie, z rozkazu innego przełożonego), czy też jest to właściwy przełożony (zajmujący to określone stanowisko na co dzień), nie ma aż tak wielkiego znaczenia, bynajmniej dla zainteresowanego, przedstawiającego sprawę w określonym piśmie. Być może umieszczanie przed nazwiskiem wyrazów w zastępstwie wynikało z obawy przed odpowiedzialnością za konsekwencje wiążące się z podjętymi decyzjami… Ale i to nie ma sensu, bo tak czy owak pismo zawiera adresata, np. płka Kowalskiego. Przykład:
    Dowódca
    wz. płk Jan KOWALSKI.

    Dziękuję za poświęcony mi i mojemu problemowi czas. Pomimo iż sprawa jest błaha i nie dotyczy nikogo personalnie, ani też nie ujawnia tajemnicy wojskowej, ze względu na moje bezpośrednie powiązanie z armią (noszę mundur i nie jestem oficerem, choć liczę na zmianę stopnia; ale to zupełnie inna sprawa), bardzo proszę o zachowanie mojego adresu, imienia i nazwiska, a nawet inicjałów do Państwa wiadomości.
  • zhakować
    25.08.2003
    25.08.2003
    Często, przeglądając strony wortali dotyczących problemu zabezpieczeń systemów komputerowych, spotykam się ze słowem haker i pochodzącym od niego słowem hakować. Pozostawmy sam problem pochodzenia słowa i wprowadzania go do polszczyzny. Interesuje mnie inny problem. Zauważyłem, iż przyjmują się dwie formy przedrostkowe hakowania (czynności polegającej na uzyskiwaniu dostępu do obcego systemu informatycznego). Jest to shakować oraz zhakować. Która z nich jest poprawna? Przyjmijmy tutaj zasadę, iż autorów wiadomości w ww. serwisach trudno będzie przekonać do używania zamiast z(s)hakować, formy 'uzyskać dostęp do obcego systemu informatycznego'. Tak więc – shakować czy zhakować?
    Serdecznie pozdrawiam
    Mariusz Holowatinc
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • zoo
    1.09.2008
    1.09.2008
    Ostatnio przeczytałem gdzieś, że niegdyś w słownikach ortograficznych słowo zoo było w liczbie mnogiej odmienne: te zoa, tych zoów. To dość zdumiewające formy, ale… podobają mi się. Czy sądzą Państwo, że warto spróbować je upowszechnić? „Największe zoa świata”, „W żadnym z tych zoów nie ma lwów”, „Byłem we wszystkich polskich zoach”, „Nie przepadam za zoami” – brzmi to nieco ekstrawagancko, ale chyba da się coś takiego zaakceptować?
  • zwolennicy Cháveza
    7.10.2013
    7.10.2013
    Wkrótce po śmierci Hugo (Hugona?) Chaveza wypowiedział się dla Wiadomości TVP dyrektor pewnego poważnego instytutu, mówiąc: „«Czaweniści» są popularni, jego filozofia jest popularna”. Zastanowiło mnie to czaweniści, bo czy jednak nie powinno być czawezyści? I jak to oddać w pisowni: chavezyści? Chaveniści?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego