Słowniku-warszawskim
-
igrek i ipsylon1.02.20151.02.2015Szanowni Państwo,
mam pytanie związane z grecką literą ipsylon. Słownik podaje formy ipsylon i ypsylon, podczas gdy w różnych tablicach matematycznych spotykam formy ypsilon, ipsilon i chyba gdzieś słyszałem też o upsilonie. Skąd taka chwiejność w wypadku nazwy tej jednej litery greckiej? Z epsilonem takich kłopotów nie ma.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Krótko i węzłowato 6.04.20166.04.2016Szanowni Państwo,
skąd wzięło się określenie krótko i węzłowato, tzn. dlaczego węzłowato przyjęło się jako wzmocnienie zwięzłości i krótkości? Mnie węzłowaty kojarzy się raczej tak, jak podano w SJP, czyli 'pełen węzłów', a więc raczej 'nierozwikłany, nierozwiązany, skomplikowany'.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
kwintylion28.11.200628.11.2006Wielkie liczby, takie jak milion, bilion czy trylion, w dopełniaczu przyjmują końcówkę -a. Tymczasem bardzo duża liczba słowników dla słowa kwintylion podaje oboczność -a a. -u (np. Uniwersalny słownik języka polskiego) lub wyłącznie -u (Wielki słownik ortograficzny). Tylko jeden słownik ortograficzny podaje wyłącznie D. -a. Krótkie śledztwo przy użyciu wyszukiwarki Google potwierdza jednak, że kwintylion odmieniany jest wyłącznie na -a. Czy kwintylionu można potraktować jako błąd?
Pozdrawiam
-
na czworaka(ch)3.12.20043.12.2004Czy poprawnie mówi się na czworaka, na czworakach, czy może obie formy są poprawne? Redakcja przeprawiła mi czworaka na czworakach i istotnie tylko tę drugą formę znalazłam w Uniwersalnym słowniku języka polskiego jako samodzielne hasło, ale przypadkiem pod hasłem raczkować trafiłam na chodzić na czworaka.
-
napisik9.11.20139.11.2013Niedawno utworzyłam w grze scrabble zdrobnienie napisik, które to słowo w słowniku języka polskiego nie występuje, mimo, że wydaje mi się poprawnie utworzone i używane, być może rzadko, ale jednak. Dlatego zastanawiać zaczęło mnie, co decyduje o tym, że jedno zdrobnienie jest uwzględnione w słowniku języka polskiego, a inne nie. Czy brak jakiegoś zdrobnienia w tym słowniku może być traktowany jako ostateczny dowód na nieistnienie tego zdrobnienia, a więc jego niepoprawność?
-
nazwy żeńskie9.09.20039.09.2003Szanowni Państwo!
Czy można o kobiecie powiedzieć bankierka, finansistka? Przejrzałam internetowe słowniki i znalazłam jedynie formę męską: bankier, finansista.
Serdecznie dziękuję za pomoc,
Dorota Górnicka-Urban
-
niecodzienna pisownia22.10.201522.10.2015Szanowni Państwo,
w WSO PWN można znaleźć hasło niecodziennie jako 'niezwykle, niepospolicie' i nie codziennie – 'nie każdego dnia'. Skoro przysłówek codziennie pochodzi od przymiotnika codzienny, to czy jego pisownia z nie nie powinna być łączna? Czyżby uczyniono wyjątek ze względu na zróżnicowanie znaczeń? Czy takich wyjątków od ogólnej zasady pisowni nie z przysłówkami jest więcej?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
odpoznawać6.01.20096.01.2009Zetknęłam się niedawno ze słowem odpoznawać, używanym zamiast rozpoznawać. W słownikach go nie znalazłam. Bardzo mnie ciekawi, czy to jest jakiś wyraz gwarowy? Archaizm? Po wpisaniu w Google pojawia się sporo wyników, np.:
http://szkolnictwo.pl/index.php?id=PU0764
http://www.vat.pl/print/tresc_faktury_faktury_vat_133.php
Jakoś dziwnie mnie gryzie użycie wspomnianego wyrazu w takim kontekście, czy słusznie? -
porobić się16.10.201216.10.2012Szanowni Państwo!
Dlaczego żaden SJP nie rejestruje porobić się w znaczeniu – przepraszam za cytat – „posrać się wulg. «wypróżnić się mimowolnie»”. Jest ono powszechnie używane, przynajmniej na Podkarpaciu (np. na spotkaniu w przedszkolu panie informowały, aby dzieciom dawać rzeczy na zmianę na wypadek, gdyby się porobiły).
To samo znaczenie tutaj: http://www.dsh.waw.pl/zon/index.php?page=persons&id=548. Używać? Czym zastąpić? „Zrobiło kupę w majtki” brzmi wręcz niegrzecznie!
Z Poważaniem
J.W. -
Ubrać się jak filistyn
22.05.201622.05.2016Szanowni Państwo,
interesuje mnie etymologia powiedzenia ubrać się jak Filistyn, tzn. ubrać się zbyt lekko, wyletnić się. Wydawałoby się, że wywodzi się ze Starego Testamentu, ale nie udało mi się odszukać odpowiedniego fragmentu. A może się mylę i źródło leży gdzie indziej?
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski
