Wielkim-słowniku-poprawnej-polszczyzny-PWN
-
sześć pytań o zdrobnienia1.12.20081.12.2008Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnik – jamniczek i jamniś, od poradnia – poradeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”? -
Upewnij się, czy…24.02.201424.02.2014Dzień dobry,
redaktor tekstów, które tłumaczę, wytknął mi ostatnio błąd tkwiący w wyrażeniu „Upewnij się, czy…”. Jego zdaniem jest to nieprawidłowe połączenie dwóch wyrażeń: „Upewnij się, że…” i „Sprawdź, czy…”. Jednak moim zdaniem nie ma w nim niczego złego, nie znalazłem żadnego zakazu w słownikach, a przedstawiony argument zupełnie mnie nie przekonuje. Byłbym wdzięczny za rozstrzygnięcie z mocą poradnianego autorytetu. -
W ciągu czy w przeciągu?
8.09.20208.09.2020Dzień dobry,
czy forma w przeciągu zamiast w ciągu jest akceptowalna?
Serdecznie pozdrawiam
Agnieszka Gołąbek
-
w uczelni czy na uczelni?12.01.200612.01.2006Witam,
mam pytanie, czy poprawne jest powiedzenie, że coś wydarzyło się w uczelni, a nie na uczelni? Coraz częściej spotykam się z pierwszym określeniem, co do którego nie jestem przekonana. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam,
Agata Gwiazda -
zarówno…, jak…6.03.20076.03.2007Szanowni Eksperci!
Nurtuje mnie problem, czy po wyrażeniu zarówno…, jak i należy użyć formy liczby pojedynczej, czy mnogiej. Na przykład „Zarówno lenistwo, jak i nadgorliwość jest wadą (są wadami?)”.
Proszę o rozstrzygnięcie
Aleksandra Kowal -
złożony przyimek na początku zdań względnych28.05.201328.05.2013Szanowni Państwo!
Proszę o interpretację cytatu z Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN (2006): „Zaimek który […] może być poprzedzony tylko przyimkiem lub wyrażeniem przyimkowym: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie”.
Czy traktować to wyszczególnienie jako listę zamkniętą i pisać np. w którego skład wchodził (zamiast: w skład którego wchodził), w których wypadku (zamiast: w wypadku których), w którego ramach (zamiast: w ramach którego) itp.?