dobra nasza
  • rasista, seksista i… klasista
    10.10.2001
    10.10.2001
    Jestem studentką języka hiszpańskiego na Uniwerstecie Śląskim. Podczas tłumaczenia tekstu hiszpańskiego natrafiłam na słowo, które wydaje mi się nieprzetłumaczalne. Hiszpański wyraz clasista oznacza osobę, która ocenia ludzi wg ich przynależności do określonej klasy społecznej. Pierwszym moim odruchem było przetłumaczenie tego słowa na klasista (bo rasista), ale przecież takie słowo w języku polskim nie istnieje. Po namyśle zdecydowałam się na snoba, ale nie jest to przekład zbyt dokładny, bo główną cechą snoba jest naśladownictwo, podczas gdy clasista tylko dyskryminuje określone klasy. W związku z tym zwracam się z pytaniem, jakie polskie słowo najlepiej oddawałoby to znaczenie, bo może jednak jest w naszym języku odpowiednik wyrazu clasista, tylko ja go po prostu nie znam?
  • Rata

    26.12.2022
    26.12.2022

    Dzień dobry,

    mam pytanie odnośnie wyrażenia. Mamy koncept reklamowy w którym mowa:

    „X RAT GRATIS NA SMARTFONY”. Nasze pytanie brzmi: czy mówimy „na smartfony”, czy może „za smartfony”?

    Wiemy, że to smartfony bierze się na raty, ale chcieliśmy nieco odwrócić tę konstrukcje – pytanie tylko czy „za” czy „na”.

    Będę wdzięczny za odpowiedź i pomoc.

    Dziękuję

    Sebastian




  • razem czy osobno?
    19.01.2011
    19.01.2011
    Dzień dobry!
    1. Jak zapisać: średniodługie czy średnio długie włosy?
    2. Jaka jest zasada przy pisowni zbioru wyrazów typu: nic nie robiąc, nic nie mówiąc, nic nie robiący, nic nie mówiący?
    3. Jak jest poprawnie:
    a) nie, to nie czy nie to nie?
    b) dziecko – nie dziecko czy dziecko nie dziecko?
    Dziękuję i pozdrawiam
    Joanna Pijewska
  • Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych
    31.07.2017
    31.07.2017
    Dzień dobry,
    dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
    w związku z interpretacją:
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
    proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
    Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
    Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
    Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
    1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
    2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
    3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
    4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • recykling i recycling
    14.02.2006
    14.02.2006
    Witam,
    moje pytanie dotyczy wymowy słowa recykling, która, zdaje się, została już spolszczona, podobnie jak pisownia. Tymczasem w radiowej Trójce usłyszałam dzisiaj „ceny risajklingowe”. Czy dobrze mi się wydaje, że jest to wymowa niepoprawna?
    Pozdrawiam,
    Monika Marczyk
  • Reforma pisowni – odcinek 4

    12.06.2024
    12.06.2024

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie natury organizacyjnej na temat tej niedawno ogłoszonej przez Radę Języka Polskiego reformy ortografii, która powinna wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Otóż, czy nie będzie okresu przejściowego, w którym będą uważane za prawidłowe zarówno stara, jak i nowa pisownia? Czy natomiast do 31 grudnia 2025 roku nie zaleca się pisać według nowej pisowni?

    Nie znalazłem odpowiedzi na to pytanie na stronie Rady Języka Polskiego i na razie nie mam lepszego pomysłu, niż zapytać o to Państwa. Zwłaszcza ciekawe jest (choć rozumiem, że chyba decydować o tym będą podmioty edukacyjne), według której pisowni uczniowie powinni pisać maturę w 2025 r.


    Z poważaniem,

    D. Mierzejewski

  • renault i peugeot
    24.12.2003
    24.12.2003
    Zastanawiam się, czy można odmieniać słowo renault. Czy poprawnie będzie, kiedy powiem, że jeżdżę renaultem (czyt. [renotem])? A jeżeli to słowo jest nieodmienne, to dlaczego odmieniamy peugota? Czy dlatego, że peugeot jest rodzaju męskiego, a renault – nijakiego?
    Pozdrawiam.
  • rentowność

    9.07.2024
    9.07.2024

    Dzień dobry,

    Czy w odniesieniu do obligacji słowo rentowność można stosować w liczbie mnogiej?

    Poprawnie będzie: „Rentowności obligacji w strefie euro wzrosły” czy raczej „Rentowność obligacji w strefie euro wzrosła”?

    Dziękuję i pozdrawiam!

  • Rioja
    8.09.2008
    8.09.2008
    Szanowni Państwo,
    mam dwa pytania: 1) Jak odmienić wyraz Rioja (z hiszpańskiego, czyt. [rioha]) – Riojy czy Rioji? 2) Jak prawidłowo zapisać: 7- lub więcej puttonowy czy 7- lub więcejputtonowy? Analogicznie: 7- i więcejskładnikowy?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Joanna Karbowiak
  • Robert Mateja o swoim nazwisku
    28.05.2011
    28.05.2011
    Dzień dobry.
    Moje pytanie jest z kategorii odmiany nazwisk. Działam w redakcji zajmującej się skokami narciarskimi – Skokinarciarskie.pl. Mamy problem z odmianą nazwiska naszego byłego skoczka Roberta Matei. Jedni odmieniają właśnie Matei, a inni Mateji. Sam zainteresowany Robert Mateja twierdzi, że jego nazwisko odmienia się Mateji. Czy ma on rację? Jak odmieniać?
    Pozdrawiam Robert Osak
    Skokinarciarskie.pl
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego