Skąd wzięło się słowo dotrzeć, zastępujące dojechać, dopłynąć, dolecieć…? Przecież nie mówimy wytrzeć z znaczeniu 'wyjechać', przytrzeć w znaczeniu 'przylecieć' ani podetrzeć w znaczeniu 'podpłynąć'?

Dzień dobry,

zauważyłam, że w pracy często na pytania: „Czy dokumenty dotarły?” odpowiadam: „Nie widzę by dokumenty dotarły”. Zaczęłam mieć wątpliwości czy zdanie to jest poprawne. Kolega sugerował abym zamieniła „by”" na „żeby”. Czy takie użycie „by” jest poprawne?

Szanowni Państwo,
chodzi mi o wers z kolędy Anioł pasterzom mówił. Jak się powinno śpiewać: „naleźli Dziecię w żłobie, Maryją z Józefem”? Czy w wersji współczesnej: „znaleźli Dziecię w żłobie, Maryję z Józefem”? Spotkałam też formy mieszane, które wydają mi się najmniej szczęśliwe: „znaleźli Dziecię w żłobie, Maryją z Józefem” oraz „naleźli Dziecię w żłobie, Maryję z Józefem”. Wiem, że tekst został zapisany w rękopisie kórnickim, ale nie potrafię do niego dotrzeć.
Hanna Bartoszewicz

Szanowni Państwo,
jeśli umawia się dwóch mężczyzn, to jeden może powiedzieć drugiemu: Niech zadzwoni ten [z nas], który pierwszy dotrze na miejsce. A jeśli umawia się mężczyzna z kobietą, to zdanie to powinno brzmieć: Niech zadzwoni to, które pierwsze dotrze na miejsce?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Z czego wynika problem z formą iście utworzoną od czasownika iść? Argumenty za:
– odnotowana przez Doroszewskiego;
– w tejże postaci „oczywista” w przypadkach z przedrostkami (przyjście, wejście, dojście itd.; zmiana i w j jak dla idę – przyjdę, wejdę);
– jest i potrzebna, i używana (fraza iścia do daje w Google 6880 trafień).
A jakie argumenty decydują o niechęci słownikarzy do tej formy?

Szanowni Państwo,
chciałabym zapytać, jak to jest z przecinkiem w zdaniach, gdzie w drugim ich członie występuje bezokolicznik. Ciężko mi znaleźć regułę odnoszącą się do nieosobowych form czasownika w formie bezokoliczników właśnie i użycia przecinków. Nie wiem, czy poniższy zapis jest poprawny:
5 porad(,) jak podróżować po Grecji.
Jak latać(,) by nie zbankrutować.
Jeśli jesteście ciekawi(,) jak dotrzeć do zaginionego miasta Inków, koniecznie przeczytajcie.

Dziękuję.

Szanowni Państwo,
mam problem z odmianą przez przypadki nazw miast starożytnych.
W literaturze spotyka w większości przypadków spotkać można zapisy bitwa pod Kadesz, dotarli w pobliże Kadesz etc. Czy nazwa miasta nie powinna być odmieniana i brzmieć następująco: bitwa pod Kadeszem, dotarli w pobliże Kadeszu? Podobnie jak by to było dla naszego rodzimego Wrocławia tj. miasto Wrocław, ale bitwa pod Wrocławiem.
Czy panuje tutaj jakaś dowolność?
Pozdrawiam, Dominik

Szanowni Państwo,

interesuje mnie etymologia powiedzenia ubrać się jak Filistyn, tzn. ubrać się zbyt lekko, wyletnić się. Wydawałoby się, że wywodzi się ze Starego Testamentu, ale nie udało mi się odszukać odpowiedniego fragmentu. A może się mylę i źródło leży gdzie indziej?

Z wyrazami szacunku

Piotr Michałowski

Szanowni Państwo,
czy w zdaniach typu Demonstracja dotarła pod Sejm, Spotkajmy się pod Ministerstwem [w domyśle konkretnym] wyrazy sejm i ministerstwo powinny być pisane wielką literą na mocy reguły [84] (chodzi przecież o gmach Sejmu i gmach Ministerstwa), czy może małą na podstawie [113]? Podane tam przykłady budzą wątpliwość. Np. księgarnia na uniwersytecie to zapewne księgarnia na terenie konkretnego uniwersytetu, a nie „jakiegoś”.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowny Panie Profesorze,
proszę o opinię w sprawie pisowni wyrażenia Aleja Zasłużonych. Słowniki milczą na ten temat, co sugerowałoby pisownię małymi literami, ale w NKJP zdecydowanie przeważa pisownia dużymi (ok. 76 proc. wystąpień).
Z poważaniem
Anna Garbacz