historia
-
rasa i Murzyn22.09.200822.09.2008Mam pytanie dotyczące definicji PWN słowa Murzyn: „człowiek należący do rasy czarnej”. Czy PWN nie powinno się zdystansować się od pojęcia rasy? Wydaje się to ważne nie tylko ze względu na to, że biolodzy i antropolodzy fizyczni uznają podział ludzi na rasy za wysoce kontrowersyjny, ale również ze względu na negatywne ideologiczne konotacje pojęcia słowa rasa.
Czy nie warto też zaznaczyć, że słowo Murzyn – choć wielu osobom wciąż wydaje się neutralne – może być dla niektórych obraźliwe? -
regionalne dla3.12.20083.12.2008Witam,
pochodzę z Suwałk, gdzie bardzo często mówi się słowo dla. Wyrażenie na przykład „Daj to Maćkowi” zastępowane jest przez „Daj to dla Maćka”. Chciałbym zapytać, czy można uznać to za regionalizm. Mieszkańcy owych okolic są poniekąd po takich zwyczajach językowych rozpoznawani.
Uprzejmie dziękuję za odpowiedź. -
Religia: mitologia czy nie? Ortografia: Bóg Jahwe2.11.20162.11.2016Czy mitologią można nazwać zbiór wierzeń dowolnej religii? Tzn. czy oprócz określeń mitologia grecka, mitologia nordycka etc. można mówić również o mitologii chrześcijańskiej? Jeżeli mówimy o religii, to chciałbym zapytać również, czy można pisać słowo bóg małą literą, jeżeli mowa o bogu JHWH/Jahwe, skoro jest to tytuł, a nie imię własne?
-
relikwiowy czy relikwijny?29.06.200429.06.2004Spotkałem w literaturze poświęconej historii sztuki przymiotnik relikwiowy. Używany jest m.in. w wyrażeniu figura relikwiowa (rodzaj figuralnego relikwiarza). Słowniki nie notują jednak tej formy. Czy jest więc poprawna, czy też może istnieje inny przymiotnik odnoszący się do relikwii? Wyraz relikwiarzowy (np. krzyż relikwiarzowy) nie budzi moich wątpliwości, ale odnosi się on do relikwiarza, a nie relikwii.
Z góry dziękuję za pomoc,
Marek Machowski, Warszawa -
Rembrandt van Rijn 25.02.200225.02.2002Obraz Rembrandta van Rijn czy van Rijna?
-
repatriacja?13.12.200613.12.2006W stosunku do wypędzenia po II wojnie ludności niemieckiej z Pomorza i Śląska oraz wypędzenia polskiej ludności z Kresów używa się nietrafnego określenia repatriacja. Czy zabranie komuś ojczyzny i wysiedlenie na inne tereny bez zmiany przynależności państwowej nie powinno nazywać się raczej depatriacją?
-
roki16.10.200616.10.2006Kiedy poprawna jest forma liczby mnogiej roki (od rok)?
-
romans29.03.201229.03.2012Szanowni Państwo,
ostatnio spotkałem się z formą romans między jedną osobą i drugą. Wydało mi się jednak, że powinna zostać użyta forma romans jednej osoby z drugą. Czy pierwsza forma również jest poprawna? Jeśli tak, to czy przyimek nie powinien zostać użyty w formie między… a… zamiast między… i… (jeśli dobrze pamiętam, ta forma jest potoczna)?
Z uszanowaniem,
Arkadiusz Kurczyński -
rościć (sobie)7.09.20147.09.2014Czy słowa rościć – poza utworzonym od niego gerundium – można używać bez sobie?
-
rozbieżności między słownikami17.06.200217.06.2002Szanowni Państwo,
Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy istnieje hierarchia norm podawanych przez różne słowniki. Jako przykład niech posłuży wyraz satysfakcja.
Słownik języka polskiego pod red. Mieczysława Szymczaka (Warszawa 1999, t. 3, s. 171) podaje, że wyraz ten nie ma liczby mnogiej (blm). Nowy słownik ortograficzny oprac. przez Edwarda Polańskiego (Warszawa 2002, s. 698) nie odnotowuje liczby mnogiej. Z kolei Inny słownik języka polskiego pod red. Mirosława Bańko (Warszawa 2000, t. 2, s. 551) podaje wprost: lm: M -cje, D -cji. Wątpliwości nie rozwiewa Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2002, s. 900), który pod hasłem satysfakcja zamieszcza skrót zwykle blm. Nadmienimy tylko, że wszystkie słownik zostały wydane przez PWN. Któremu więc słownikowi należy zaufać? I czy satysfakcja ma liczbę mnogą? Usatysfakcjonuje nas tylko pełna i jednoznaczna odpowiedź.
Pozdrawiamy.
Redakcja historii Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego