lewa
  • Dlaczego państwo to państwo?

    27.03.2021
    27.03.2021

    Jako historyka i polonisty zastanawia mnie pochodzenie słowa państwo, zwłaszcza w kontekście dwuznaczności tego słowa. Mówimy przecież państwo Kowalscy, ale i państwem jest Polska. Dlaczego tak jest?

  • Dlaczego sierp i młot, ale Hammer und Siechel?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Przy podawaniu nazwy charakterystycznego komunistycznego symbolu w językach germańskich najpierw wymienia się młot, zaś sierp jako drugi w kolejności (podobnie jest w języku greckim, tzn. młot i sierp). W językach romańskich, słowiańskich i należących do innych rodzin (m.in. litewskim, fińskim, węgierskim, albańskim, tureckim) pierwsze miejsce zajmuje sierp, drugie młot. Czy mogłabym poprosić o wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska? Skąd u narodów germańskich ta odwrócona kolejność?
  • dla każdego zjawiska
    23.06.2012
    23.06.2012
    „Wyznaczanie szeregów kumulowanych dla każdego zjawiska”. Chodzi tu o wyznaczenie po jednym szeregu kumulowanym dla każdego zjawiska, więc czy zdanie: „wyznaczenie szeregu kumulowanego dla każdego zjawiska” nie byłoby bardziej precyzyjne?
    PS. Czy można pominąć dwukropek po słowie zdanie?
  • długie cytaty
    12.03.2002
    12.03.2002
    W książce, którą tłumaczę, występuje znaczna ilość fragmentów innych utworów, cytowanych w cudzysłowie. Niektóre z nich zajmują więcej niż stronę i podzielone są na paragrafy. Każdy cytat zaczyna się i kończy cudzysłowem. W angielskim oryginale poszczególne paragrafy wewnątrz cytatu otwiera cudzysłów, ale nie zamyka. Końcowy znak cudzysłowu występuje dopiero na zakończenie całego cytatu. Wygląda to mniej więcej tak:
    „ Tekst paragrafu pierwszego
    „Tekst paragrafu drugiego
    „Tekst paragrafu trzeciego
    „Tekst ostatniego paragrafu”

    W dostępnych mi książkach na temat zasad pisowni polskiej nie mogę znaleźć takiego przypadku cytowania. Tłumaczenie francuskie, hiszpańskie i fińskie zachowuje metodę cytowania angielskiego oryginału (otwarty cudzysłów przy każdym paragrafie, za wyjątkiem ostatniego). Tłumaczenie rosyjskie używa tylko dwu znaków cudzysłowu, na początku i na końcu każdego obszernego cytatu. Jaką formę zastosować w tłumaczeniu polskim? Czy formę angielskiego oryginału, czy raczej podążać przykładem tłumaczenia rosyjskiego? Może jest jeszcze inne rozwiązanie? Będę bardzo wdzięczny za rozwiązanie tej trudnej kwestii.
    Załączam wyrazy szacunku,
    Paul Jaworski
  • dopowiedzenie czy nie?
    25.01.2015
    25.01.2015
    Szanowni Państwo,
    mam problem interpunkcyjny w zdaniach: „Praca wymagająca codziennej, jakże często żmudnej(,) aktywności”, „Nie był przyzwyczajony do jego niekonwencjonalnych, często rubasznych(,) metod nauczania”. Czy dobrze mi się wydaje, że mamy do czynienia z szeregiem przydawek, więc za podstawową wersję należałoby uznać brak przecinka w nawiasie, a opcjonalnie można by ten przecinek dostawić, gdyby widzieć tam wyraźne dopowiedzenie?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • e pochylone
    15.10.2004
    15.10.2004
    Dzień dobry! Chciałem zapytać, w jaki sposób czytano é za czasów Mickiewicza. W Dziadach możemy znaleźć rymy typu kaplicy – świécy, czy było to wobec tego zwykłe i? Pozdrawiam.
  • firewall, czyli zapora ogniowa
    7.12.2004
    7.12.2004
    Witam,
    coraz częściej stosuje się programy zabezpieczające komputer przed atakami z Internetu, określane jako firewall. Spotkałem się też z polskim odpowiednikiem tego słowa: zapora sieciowa. Czy to określenie jest prawidłowe i powinno zastąpić słowo firewall?
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
    Michał, Zybułtowo
  • Głomia
    12.11.2002
    12.11.2002
    Proszę o poradę: jak odmienić nazwę rzeki Głomia – na rzece Głomi czy Głomii? Dziękuję.
  • gryf
    1.10.2004
    1.10.2004
    Proszę podać, czy istnieje jeszcze jakieś znaczenie słowa gryf oprócz znaczeń podanych w słowniku. Z góry bardzo dziękuję i proszę, jeśli to możliwe, o szybką odpowiedź – jest to dla mnie bardzo ważne.
    Pozdrawiam – Małgorzata Pietrzak
  • hajka
    16.02.2015
    16.02.2015
    W książce wydanej we Lwowie około roku 1870 natrafiłem na zdanie: „Można to robić, bo to ani szkoda, ani hajka”. Co za wyraz hajka? Skąd się wywodzi?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego