list
  • botwina i boćwina
    22.05.2012
    22.05.2012
    Pytanie dotyczy tego, czy poprawne jest rozróżnianie znaczeń: botwina to liście buraka ćwikłowego, a boćwina – liściowego. Czy też są to słowa oznaczające to samo?
  • -by ze spójnikami
    5.09.2007
    5.09.2007
    WSO podaje, że -by piszemy łącznie z „niektórymi” spójnikami – par. [161]. Listę dopełniają:
    – hasła słownika: ależby, aniżeliby, bądźby, bowiemby, coby, jakożby, jakżeby, jednakowożby, natomiastby, niźliby, przetoby, toćby, wszakby, wszelakoby, chyba żeby,
    – nieodnotowane, lecz analogiczne: aczby, boćby, inoby, jenoby, lubby (=bądźby), niemniejby (=jednakby), wszakżeby.
    Zatem byłoby chyba trafniej „ze spójnikami, z wyjątkiem spójników łącznych, np. i, oraz, tudzież, jak też, a także – czy tak?
  • Cezex, Hortex i PAX
    21.01.2002
    21.01.2002
    Szanowni Państwo,
    Będę wdzięczny za pomoc w określeniu prawidłowej odmiany nazwy mojej macierzystej firmy. Czy wyraz Cezex można odmieniać Cezex – Cezexu bądź Cezex – Cezex-u (a może Cezex'u), czy poprawna jest wyłącznie odmiana Cezex – Cezeksu. Gdzie znajdę reguły określające odmianę nazw własnych o obcym brzmieniu?
    Z góry dziekuję za wszelkie wskazówki.
    Z poważaniem,
    Tomasz Górecki
  • ciebie czy Ciebie?
    28.08.2002
    28.08.2002
    Z powodów grzecznościowych piszemy Pan, Pani, Ty, Ciebie dużą literą, kiedy zwracamy się do kogoś w liście czy formularzu ankiety. Czy taka duża litera obowiązuje również np. w opowiadaniu, gdzie słowa są cytowane – jeden bohater kieruje je w dialogu do innego?
    I druga sytuacja: czasem używa się drugiej osoby, nie mając na myśli bezpośrednio tego, do kogo się zwracamy, lecz „kogoś, kogokolwiek”. Na przykład o atmosferze panującej w jakiejś restauracji możemy pisać tak: „Wchodzisz, a tam nikt się do Ciebie nie odezwie, nikt na Ciebie nie zwróci uwagi, nawet menu Ci nie podadzą”. Mimo użycia drugiej osoby piszę w takim wypadku bardziej o sobie samym niż o adresacie słów (bo to ja tego doświadczyłem i o swoich, a nie jego doświadczeniach piszę). Jeśli więc zdecyduję się (w liście) na taki styl, to czy stosować wielką literę do każdego wystąpienia słowa ty niezależnie od tego, czy w danym wypadku oznacza ono adresata słów czy „mnie, kogoś, kogokolwiek”?
  • ciebie czy Ciebie?
    1.12.2009
    1.12.2009
    Zawsze sądziłam, że stosowanie wielkiej litery w zaimkach osobowych i dzierżawczych w tekstach prasowych, poradnikach, reklamach i innych tekstach, które nie są listami i nie wymagają formy grzecznościowej, jest błędem. Na przykład: „Kiedy kupujesz przez internet, sprzedawca musi być wobec ciebie uczciwy”. Nie mogę nigdzie znaleźć reguły, że napisanie w poradniku dla konsumenta tego zadania następująco: „Kiedy kupujesz rzeczy przez internet, sprzedawca musi być wobec ciebie uczciwy” – jest błędem.
  • Dotyczy… w pismach urzędowych
    30.05.2012
    30.05.2012
    Dzień dobry.
    Często w pismach urzędowych umieszczany jest nagłówek brzmiący mniej więcej tak:
    Dotyczy: budowy nowej drogi przy ulicy Kazimierza

    albo
    Dotyczy: pisma Rady Nadzorczej nr 2

    Czy postawienie dwukropka po słowie dotyczy jest prawidłowe? Przyznam, że moim zdaniem wygląda to dość dziwnie.
  • faks czy fax?
    22.05.2001
    22.05.2001
    Czy używać powinniśmy spolszczonej formy słowa „fax” – faks? Oraz czy poprawne jest następujące wyrażenie: „Odesłać kopię faksem”, czy „przez faks"?
    Dziękuję
  • grzecznościowa wielka litera
    20.05.2002
    20.05.2002
    Zadanie szkolne brzmiało: napisać pytania do wywiadu ze znaną (wybraną) osobą. Powiedziałem dziecku, żeby Pan pisało dużą literą („Co Pan sądzi…” itd.). Jednak po powrocie dziecka ze szkoły mogłem w każdym pytaniu obejrzeć poprawione – na czerwono, przez nauczycielkę – Pan na pan.
    Reguły mówią o stosowaniu wielkiej litery w listach. Wywiad to wprawdzie nie list, ale może jednak też powinna być duża? Nie znalazłem wykładni w słownikach. Poszukałem pierwszego lepszego wywiadu w prasie. Pan było dużą.
    A przy okazji chciałem spytać, czy nieużycie wielkiej litery tam, gdzie ze względów grzecznościowych powinno się jej użyć, traktuje się jako błąd ortograficzny?
  • interpunkcja w tytule
    19.02.2015
    19.02.2015
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące zasad interpunkcji w zdaniu: „Nieznane listy Witkacego czyli całujcie mnie, gdzie chcecie”. Moim zdaniem powinien się w nim pojawić przecinek przed czyli. Czy mam rację? Co z przecinkiem przed gdzie? Jest poprawny? I jeszcze jedna kwestia: jest to tytuł audycji, w związku z czym, jeżeli pisownia tytułu wygląda jak powyżej podane zdanie, to czy należy zachować taką pisownię (oczywiście bez kropki)? A może należy ją poprawić?
    Z wyrazami szacunku
    K.S.
  • Jak się żegnać na Facebooku?
    25.04.2016
    25.04.2016
    Szanowna Redakcjo,
    chciałbym dowiedzieć się jak w poprawny sposób zakończyć rozmowę prowadzoną za pomocą SMS lub prowadzoną na Facebooku. Szczególnie wtedy, gdy wiem, że następna forma kontaktu również będzie odbywać się tą samą drogą. Pisząc do mojego interlokutora do zobaczenia lub do usłyszenia odnoszę wrażenie, że piszę niepoprawnie.

    Z wyrazami szacunku
    Jakub Tyliszczak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego