-
Chicago, ale Rzym, nie Roma13.12.200013.12.2000Jak byście Państwo skomentowali taką różnicę: pisze się Chicago, a czyta [Szikago]. Miasto leżące w tym samym kraju pisze się Washington, a w polskiej telewizji piszą Waszyngton i czytają [Waszyngton] – przez polskie w i y, czyli źle…
-
Dlaczego wyrazy dzisiaj i wczoraj są nieodmienne?
28.12.2021Szanowni Państwo,
jutro, będzie futro lecz nie przejmuj się jutrem i futrem. Jutrojest odmienne. Zwyczaj, ruczaj, poraj... Zwyczajem, ruczajem, porajem – wszystko łatwo się odmienia i brzmi podobnie do dzisiaj. Dlaczego więc dzisiaj jest oporne? O dzisiaju nawet nie myśl, wczorajem też nie warto się przejmować, liczy się tylko jutro.
Proszę o wyjaśnienie nieodmienności tego słowa.
Jarek z Lublina
-
Kawa czy herbata? – odmieniać czy nie?3.01.20133.01.2013Czy tytuły mające formę pytania (np. Kawa czy herbata?, Jaka to melodia?) można odmieniać? Często słyszę, że ktoś nie obejrzał Jakiej to melodii? albo że właśnie włączył Kawę czy herbatę? Nawet na stronach internetowych TVP wyżej wymienione tytuły są często odmieniane: „Pierwszy odcinek Jakiej to melodii? TVP1 wyemitowała 4 września 1997 r.”; „W programach goszczą dawni prowadzący i twórcy oraz gwiazdy, które w Kawie czy herbacie? po raz pierwszy promowały swoje role (…)”.
-
Dlaczego Chiny, a nie: China?12.07.201612.07.2016Dlaczego w języku polskim nazwa Państwa Środka (Chiny) występuje w liczbie mnogiej, a nie w liczbie pojedynczej, jak w wielu językach europejskich (China)?
I czemu niektóre nazwy własne jak: nazwy geograficzne lub nazwiska sławnych postaci historycznych są spolszczane lub mają zupełnie inną nazwę niż w oryginale (przecież część z nich łatwo wymówić. np. Milano, Iulius Caesar)? Czy prawdą jest, że po prostu nieraz ktoś wieki temu przeinaczył jakąś nazwę i tak już zostało?
-
ł to u niezgłoskotwórcze, a nie samogłoska [u]
12.03.202312.03.2023Szanowni Państwo,
dlaczego w niektórych słowach dźwięk „ł” nie jest zapisywany przez ł tylko przez u, np. farmaceuta, euro, Europa, auto itd. Czy to dlatego, że to zapożyczenia? Przecież w polszczyźnie mamy zjawisko spolszczania zagranicznych słów, więc tym bardziej nie rozumiem. Tym bardziej, że po to każdy kraj wymyśla własny sposób zapisu dźwięków by zapisywać po swojemu. W angielskim na przykład dźwięk „ł” zapisywany jest jako w, a dźwięk „w” jako v.
Pozdrawiam
-
odmieniać, nie odmieniać?3.06.20153.06.2015Dzień dobry,
na wstępie przepraszam za wszystkie błędy językowe, jakie popełnię, wciąż się uczę. Co do samego pytania: czy każde nazwisko trzeba odmieniać? Chodzi mi tu tylko i wyłącznie o formę liczby mnogiej w dopełnieniu. Czy istnieje zasada nakazująca odmianę nazwisk? Dzisiaj pojawił się spór na ten temat. Dotyczył mojego nazwiska: Gemzik. Czy jeżeli np. zapraszam, to należy odmienić Państwa Gemzików, czy lepiej zostawić zwykłe Państwa Gemzik?
Dziękuję i pozdrawiam
-
Antysemityzm nie tylko w stosunku do żydów (Żydów)20.04.201820.04.2018Dlaczego antysemityzm wg słownikowej definicji odnosi się tylko do Żydów jako grupy wyznaniowej lub etnicznej, kiedy Semici wg encyklopedii to ‘wszystkie ludy albo zamieszkujące staroż. Bliski Wschód, albo posługujące się dzisiaj językami z rodziny języków semickich’? Czy w takim razie istnieje oddzielne słowo określające wrogość wobec np. Arabów, czy też na taką sytuację dostępne są jedynie pojęcia ogólne, jak np. rasizm?
Pozdrawiam
-
Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu
16.06.202116.06.2021Profesor UŁ Jerzy Starnawski przytoczył swego czasu następującą anegdotę o prof. Kazimierzu Nitschu: „Nitsch wywiesił kiedyś ogłoszenie zaczęte słowami: «Ci, co chodzą na moje seminarium...». Znalazł się student, który poprawił «co» na «którzy». Nadszedł Nitsch i dopisał z boku: «Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy...». Student polemizujący z profesorem nie pozostał dłużny, dopisał: «Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu»”. Kto tak naprawdę miał rację w tym sporze?
-
Dlaczego Petrozawodzk, a nie Pietrozawodsk jak Pietropawłowsk?18.10.201718.10.2017Szanowni Państwo,
w Wielkim słowniku ortograficznym mamy notowaną formę Petrozawodzk
https://sjp.pwn.pl/so/Petrozawodzk;4485841.html, ale i Pietropawłowsk https://sjp.pwn.pl/so/Pietropawlowsk;4486461.html. Czy nie wymagałoby to ujednolicenia – Petropawłowsk, Petrozawodzk lub Pietropawłowsk, Pietrozawodsk? Która forma jest poprawna? Dodatkowo: czy poprawne jest oddanie (transliterowane lub transkrybowane) rosyjskiego -дск- jako -dzk- w nazwie Petrozawodzk?
Pozdrawiam
Dariusz Lewandowski
-
Mickiewiczowie dzisiaj11.05.200611.05.2006Moje pytanie dotyczy nazwisk zakończonych na -wicz. W rodzinie Mickiewiczów (Mickiewiczowie) był Adam Mickiewicz i Celina Mickiewiczowa, a córka Mickiewiczówna. Obecnie kobiety (żony i córki) przyjmują nazwiska jak mąż, a więc Celina Mickiewicz. Czy w takim wypadku piszą na wizytówce C. A. Mickiewiczowie, C. A. Mickiewicz czy C. A. Mickiewicze? Czy można do szkoły zapisać córkę Mickiewiczównę?