niektóry
-
akcenty i wiersz2.02.20152.02.2015Witam!
Mam jeszcze jedno pytanie. Kilka dni temu uczyłam się wiersza do szkoły na konkurs, który odbył się dwa dni temu. Nadal nurtuje mnie pytanie, jak postawić akcent w słowach: republika, oduczyć, podpisałybyście, najsławniejszy, czterysta, posprzątalibyśmy i odpocząłby. Ale szczególny dylemat mam ze słowem gramatyka (akcent powinien być postawiony na ma czy ty?). Głupio trochę o to pytać, ale w końcu po to jest poradnia.
Z góry dziękuję :) -
Alfta? 18.04.201718.04.2017Szanowni Państwo,
matematycy potrzebują czasem tworzyć coś w rodzaju liczebników porządkowych od nazw zmiennych. Słowa typu enta czy emta nie budzą wątpliwości, ale co z takim pseudo-liczebnikiem utworzonym od alfa: czy jest to liczba alfta czy alfata?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Anna i Joanna18.12.200918.12.2009Witam,
czemu zdrobnieniem od imienia Joanna jest Asia, zaś imię Anna, które wydaje się być oczywistym zdrobnieniem tego pierwszego, jest imieniem osobnym, całkowicie nie związanym z imieniem Joanna?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
-anse i -ansy9.10.20079.10.2007Niektóre rzeczowniki kończące się na -ans mają w słownikach podwójną formę mianownika lm. -anse/-ansy (pasjans, ambulans, dyliżans, romans), inne mają wyłącznie -ansy (szympans, sekans, sekstans, trans), a jeszcze inne tylko -anse (kwadrans, niuans, fajans, rezonans). Czy istnieje reguła pozwalająca rozpoznać przypadek bez zaglądania do słownika (nie zawsze jest pod ręką, a intuicja zawodzi)? Np. fidrygans?, bilans?, uzans?, rothmans (papieros marki Rothmans)?
-
Apoliński czy apolliński?19.09.201819.09.2018Dzień dobry,
jaka jest poprawna forma przymiotnika od imienia Apollo? Apoliński czy apolliński. Słowniki podają różnie, niektóre obie formy, Doroszewski i słownik ortograficzny w portalu PWN – apoliński, Bralczyk i słownik języka polskiego w portalu PWN – apolliński.
Dziękuję,
Eliza Szybowicz
-
aspekt czasowników14.10.200214.10.2002Szanowni Państwo,
Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
Serdecznie dziękuję.
-
Ávila2.10.20142.10.2014Szanowni Państwo,
która forma jest poprawna: święta Teresa z Avila czy święta Teresa z Avili? Pierwsze sformułowanie jest powszechne, w mowie i piśmie, jednak wydaje mi się ono niepoprawne – wszak w języku polskim nazwy własne również powinny być odmieniane; nie mówimy/piszemy przecież Matka Teresa z Kalkuta.
Z poważaniem,
Prakseda Pawłowska -
baki i bokobrody17.10.200717.10.2007Dzień dobry,
chciałbym zapytać Państwa, jak nazywają się kępki włosów wyrastające z boku albo znad uszu. Czy można nazwać je bakami? Czy jest jakakolwiek różnica między bakami i bokobrodami?
Dziękuję bardzo
Adam Teodorczyk -
bank – Bank8.12.20158.12.2015Szanowni Państwo,
piszę w sprawie pisowni słowa bank. Chodzi o wyrażenia typu:
niektórzy pracownicy naszego banku mają…
przypominamy, że w naszym banku obowiązują zasady…
W większości różnych publikacji w takich wyrażeniach słowo bank pisane jest wielką literą. Szczególnie przez same banki. Czy słowo bank nie jest słowem pospolitym, takim samym jak np. słowo fabryka? Właściciel fabryki do swoich pracowników napisałby raczej tak: niektórzy pracownicy naszej fabryki… (a nie: Fabryki).
-
biegła rewident i redaktor naczelna27.08.200227.08.2002Dzień dobry,
czy kobieta wykonująca zawód biegłego rewidenta i głównego księgowego to – odpowiednio – biegła rewident i główna księgowa, czy może jednak biegły rewident i główny księgowy?
Serdecznie pozdrawiam,
Sławomir Góral