odwrotny
  • odwrotny do czy odwrotny od?
    30.09.2012
    30.09.2012
    W Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN w haśle odwrotny jest przykład (jedyny z przyimkiem): „Skutek odwrotny od zamierzonego”. Za to w Słowniku poprawnej polszczyzny PWN można przeczytać: „O. do czegoś (nie: od czegoś) a. niż coś: Skutek odwrotny do zamierzonego a. niż zamierzony (nie: od zamierzonego)”. Czy pierwsze zdanie mimo wszystko można uznać za poprawne?

  • w terminie odwrotnym

    10.11.2020
    21.06.2004

    Mam następujące pytanie: czy poprawne jest określenie wykonać coś w terminie odwrotnym? W firmie, w której pracuję, taki zwrot jest używany do określenia zadań do wykonania natychmiast. Często jest to zapis na dokumencie jako polecenie służbowe.

  • odwrocie
    2.03.2022
    12.09.2014
    Rzeczownika rodzaju nijakiego odwrocie ('odwrotna strona') nie ma w słownikach i poradnikach językowych. Odwrót jako 'odwrotna strona' może występować tylko w wyrażeniu na odwrocie. Słownik wyraców obcych jako odwrotną stronę m.in. obrazu definiuje rewers, choć słownik sztuk pięknych jako obiekty, do których się on odnosi, wymienia tylko monety i medale. W publikacjach odwrocie jako 'odwrotna strona obrazu' występuje często, jest odmieniane przez przypadki, a redakcje przeciw temu nie protestują.
  • Opatrzny i opaczny
    29.02.2016
    29.02.2016
    Szanowni Państwo,
    jestem ciekaw etymologii słów opatrzność, opatrzny, opatrywać (chodzi o 'patrzenie na coś ze szczególną troską'?) i opak (z wyrażenia na opak), wspak (skąd cząstka -pak, znacząca jakby 'coś odwrotnego, niż należy'?).
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • po żydowsku
    23.11.2013
    23.11.2013
    Szanowni Państwo,
    w książce Joanny Tokarskiej-Bakir Rzeczy mgliste: eseje i studia autorka przytacza dwa zwroty: zapinać się po żydowsku (na lewą stronę) i jeść po żydowsku (nóż w lewej, widelec w prawej). Czy mają one źródło w jakichś realnie istniejących zwyczajach?
  • ach i aha
    4.05.2008
    4.05.2008
    Trapi mnie pytanie: czy aha, czy acha (od achać). Oczywiście jest odpowiedź, bo szukałem w internecie… Każdy na wszelakich forach podaje, że znalazł odpowiedź w słowniku i jest ona pewna, po czym odpowiedzi są sprzeczne :)
    A co z eh(ech), oh i innymi wykrzyknieniami…
    Pozdrawiam…
    Sebastian
  • achy i ochy
    10.10.2008
    10.10.2008
    Witam,
    mam problem z odmianą słów och i ach. Właściwie jako wykrzykniki są nieodmienne, ale czesto przecież używamy form achami lub ochami. Jak więc wygląda pełna odmiana?
    Pozdrawiam serdecznie
    Ela Szeliga
  • akceptacja i tolerancja
    3.09.2011
    3.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie różnica między akceptacją a tolerancją. Uczono mnie kiedyś, że akceptacja ma dodatni odcień znaczeniowy, jest na plus, podczas gdy tolerancja obejmuje pełne spektrum, czyli także zgodę na zło. Nie akceptuję głodu w Angoli, ale toleruję go, z braku wyjścia, czy możliwości przeciwstawienia się. Jednak z obecnych definicji w słowniku wynika coś zupełnie innego, wręcz odwrotnego. Jak to w końcu jest?
    Z poważaniem – Maria Michałowicz
  • beta-test
    2.10.2011
    2.10.2011
    Witam Szanownych Językoznawców.
    Jak powinno się pisać słowo beta-test, oznaczające wstępną wersję gry komputerowej, nieprzeznaczoną jeszcze do sprzedaży, ale udostępnianą już graczom do testów. Betatest, beta test czy beta-test? Na bazie skojarzenia z beta-karotenem jakoś najbardziej pasuje mi wersja z łącznikiem, ale możliwe, że jestem w błędzie.
    Pozdrawiam serdecznie i dziękuję.
    Anna
  • błysły i znikły
    27.01.2010
    27.01.2010
    Szanowni Państwo!
    Która forma jest poprawna: znikły czy zniknęły?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego